De heilige Basilios, priester te Ankyra, werd door een ariaanse synode afgezet in 360. Hij liet zich echter niet intimideren en bleef de orthodoxe leer prediken dat de Zoon één van wezen is met de Vader. Door zijn vurig woord en zijn tegelijk zachtmoedig optreden kwamen velen tot de waarheid terug. Toen hij voor Juliaan de Afvallige werd gebracht, liet deze riemen snijden uit zijn huid. Verontwaardigd over deze zinloze wreedheid greep Basilios één daarvan en slingerde die de keizer in het gezicht, terwijl hij riep: ‘Eet dat dan, menseneter!’ Juliaan liet hem toen over het gehele lichaam met gloeiende ijzers doorsteken totdat hij stierf, in 363.

De heilige Kallinika en Basilissa waren twee vriendinnen uit Antiochië, die al op jonge leeftijd besloten hadden maagdelijk te blijven om geheel aan Christus toe te behoren. Zij spraken openlijk daarvan en tijdens de vervolging werden zij dan ook al spoedig gevangen genomen en voor de rechter gebracht. Deze trad eerst met zachtheid op tegen zulke aardige jonge meisjes, die met een man wel tot betere gedachten zouden komen. Maar toen ze beweerden een onzichtbare, eeuwige Bruidegom te hebben, meende hij dat de kennismaking met het beulswerk hen wel van die dwaasheid zou genezen. Hij liet eerst Kallinika, die het meest het woord had gedaan, onbarmhartig folteren‚ in de mening daardoor Basilissa te intimideren. Maar deze kuste vol eerbied het bloed dat uit het lichaam van de gemartelde vloeide. Vol woede liet hij haar eveneens verscheuren en daarna beiden terug in de gevangenis werpen, zonder voedsel of verzorging. Maar hoe brekelijk ze er ook uitzagen, ze lieten zich niet breken en volhardden met zulk een standvastige trouw dat zij tenslotte veroordeeld werden om levend te worden verbrand, te Gallatië in het jaar 252.

De heilige Drosis, een dochter van keizer Trajanus, leefde in Antiochië en had vriendschap gesloten met enkele christenvrouwen die als maagden een gemeenschappelijk leven leidden. Zij voelde steeds meer sympathie voor de christenen en had medelijden met de slachtoffers van de vervolging.

Zij kwam er zelfs toe deel te nemen aan hun nachtelijke tochten, wanneer ze naar de executie-plaats trokken om de lichamen der martelaren weg te halen en te begraven. Bij zulk een gelegenheid werd zij met vijf anderen betrapt en gevangen genomen. De zaak werd aan de keizer voorgelegd. Deze liet de vijf christenvrouwen verbranden maar zijn dochter in een put werpen. Zij bekruiste zich in naam van de heilige Drie-eenheid, en ontving zo de doop van het water tegelijk met de doop van het martelaarschap.

De heilige Euthymios was een Griek uit de Peloponnesos‚ die in Constantinopel woonde, en later tijdens de Russische oorlog naar Roemenië verhuisde. Daar kwam hij, als rijke koopmanszoon, in aanraking met daar wonende adellijke jongelui, en met hen begon hij een lichtzinnig leven van plezier. In een dronken bui verwenste hij Christus Die al deze genoegens verbood en hij ging over tot de islam, natuurlijk onder geweldige bijval van zijn vrienden.
Toen begon hij zich echter af te vragen wat hij eigenlijk gedaan had, en hij werd door heftige gewetenswroeging gekweld. Hij keerde tot het christendom terug en zocht een schuilplaats op de Athos, die door de Turken vaak als een soort vrijplaats werd behandeld. Hij werd monnik en deed boete door strenge vasten en veelvuldige gebeden gedurende verschillende maanden. Maar hij kon zich niet vergeven dat hij Christus zo minachtend verloochend had, en hij keerde met zegen van zijn geestelijke vader naar Constantinopel terug, om te laten zien dat hij werkelijk christen was geworden. Hij werd gearresteerd, lange tijd gevangen gehouden en herhaaldelijk gefolterd. Toen hij zich niet tot andere gedachten liet brengen, werd hij onthoofd in 1814, op Palmzondag, nauwelijks 20 jaar oud. Zijn relieken bewerkten talrijke wonderen.

De heilige Paulus, bisschop van Narbonne, en Afrodisios de Egyptenaar‚ eind 3e eeuw. Paulus was in de eerste helft van de 3e eeuw vanuit Rome naar Gallië gezonden voor de prediking van het Evangelie. Hij werd verschillende malen gefolterd maar verloor niet het leven, en hij werd de glorie van de stad Narbonne.

De heilige Deogratias, bisschop van Carthago, waarvoor hij gewijd werd in 454. De zetel was toen 14 jaar vacant geweest wegens de vervolging van de ariaanse Vandalenkoning Genserik. Toen deze in 455 Rome had geplunderd, kwam hij met ontelbare gevangenen naar Carthago, die als slaat verkocht werden. Mannen, vrouwen en kinderen werden afzonderlijk verkocht, de gezinnen werden uiteengerukt en er ontstond een onnoemelijke ellende.
Deogratias was hierdoor diep ontroerd en zette heel zijn werkkracht in. Hij maakte alle kerkschatten van zijn bisdom te gelde en kocht de gevangenen vrij. Om de ongelukkigen onder te brengen, richtte hij de twee grootste kerken in als opvangcentrum. De vloer werd belegd met stro en er werden slaapplaatsen gemaakt voor de vele zieken. Hij was zelf dag en nacht inde weer om allen te verzorgen met voedsel en geneesmiddelen en hen zo nodig te verplegen. Hij was reeds oud, maar deze immense nood schonk hem nieuwe kracht. Wel ging deze overmatige krachtsinspanning ten koste van zijn gezondheid en na een jaar stierf hij in vrede, in 456. Genserik verbood verder alle bisschopswijdingen, dertig jaar lang, in heel Noord-Afrika‚ zodat daar na die periode nog maar drie orthodoxe bisschoppen in leven waren.

De heilige Lea was een adellijke Romeinse die leefde in de 4e eeuw. Na de dood van haar man deelde zij haar grote bezittingen uit aan de armen en leefde verder met enkele maagden in gemeenschappelijke armoede. Toen zij als een heilige gestorven was in 383, maakte Hiëronymos in de begrafenispreek een vergelijking tussen haar en haar eveneens overleden, nog heidense neef die een zelfzuchtig en slecht leven had geleid. Deze was nu van al zijn goederen beroofd en gedompeld in de duisternis. Maar de door de wereld verachte Lea heerste nu met Christus, verzadigd met de overvloed van Zijn goederen. En terwijl het kortstondige leven van plezier gevolgd werd door een eeuwigheid van smart, hadden de kortstondige kwellingen die Lea zichzelf had opgelegd, haar een eeuwigheid van geluk gebracht.

Gedachtenis van de overbrenging van de relieken van de heilige Harlindis (Herlinda, Gerlinde) en Relindis (Reinilda, Reinula), abdissen van Alden-Eyck‚ op 22 maart 1571 naar de Catharinakerk in Maaseyk. De feestdag van deze heiligen is op 13 februari.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren: Octavianus‚ aartsdiaken, met vele anderen door de Vandalen vermoord te Carthago; en Saturninus met 9 anderen in Noord-Afrika.

Eveneens op deze dag de heilige Benignus, 11e abt van Fontenelle, 723; lsaäk van Dalmatië, 4e eeuw; Avitus, kluizenaar in de Perigord, 518; Epatroditus, bisschop van Terracina, gewijd door de apostel Petros; en Benvenutus, bisschop van Osimo.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.