De heilige Agapios, Puplios (Pausis), Timolaos, Romulos, Alexandros, Dionysios en nog een Dionysios, waren te Caesarea in Palestina aanwezig bij spelen waar ook christenen gefolterd werden. Toen boeiden zij elkaar de handen en leverden zichzelf zo als christenen uit, ofschoon ze, behalve Agapios, nog slechts ongedoopte jongeren waren. Ze werden gevangen gezet en later, toen alle pogingen om hen tot andere gedachten te brengen waren afgestuit op hun standvastigheid, werden zij met bijlslagen gedood in 303.

De heilige Nikandros, de arts, bezocht in Egypte‚ tijdens de vervolging van Diokletiaan‚ de gevangen christenen en poogde hun ellende te verzachten. Na hun marteldood verzamelde hij hun as en beenderen om die dan eerbiedig te begraven. Het duurde natuurlijk niet lang totdat dit liefdewerk de aandacht trok: hij werd aangeklaagd als christen en toen zelf zwaar gemarteld en ter dood gebracht in 302.

De heilige Manuel van Kreta was in zijn jongensjaren door de Turken gevangen genomen na de opstand van 1770. Hij werd onder dwang besneden en gedachteloos had hij de islam aangenomen. Later kwam hij tot het besef wat hij had gedaan, en hij beleed dat hij bij Christus wilde behoren. Hij werd toen op Chios onthoofd in 1792.

De heilige Zacharias, paus van Rome, was een Griekse geleerde die Rome bezocht. Daar werd hij priester gewijd in de tijd dat de stad in voortdurende alarmtoestand verkeerde wegens de invallen der Lombarden. Zijn voorbeeldig leven, zijn diep menselijk begrip en liefdevolle aandacht wonnen de sympathie van ieder met wie hij in aanraking kwam, en zo gebeurde het dat hij na de dood van Gregorius III in 741 tot diens opvolger gekozen werd als bisschop van Rome. Het was een tijd vol ellende, want de Lombarden hadden zelfs de kerk van de heilige Petros geplunderd, die de Gothen tot nu toe steeds hadden ontzien.
Op uiterst diplomatieke wijze schreef Zacharias nu een hoffelijke brief aan de Lombardenkoning, die daardoor zo getroffen werd dat hij wel onderhandelen wilde met de nieuwe paus. Deze trok, met een aantal van zijn geestelijken naar Terni in Umbrië, waar hij door Luitprand‚ de koning, eveneens met grote hoffelijkheid werd ontvangen. Er werd een verdrag gesloten, de Romeinse gevangenen werden vrijlaten en de ingenomen steden teruggegeven. Met grote plechtigheid werd een bisschop gewijd voor Terni, wat een grote indruk maakte op de Lombarden.
Ook daarna bemiddelde Zacharias bij geschillen in Noord-ltalië, en tenslotte wist hij een vrede te bewerken voor heel Italië, die 20 jaar duurde. Deze tijd gebruikte hij om het kerkelijk leven, dat veel te lijden had onder de voortdurende oorlogstoestand, weer innerlijk te versterken. Tegelijk wendde hij zijn invloed aan om in het Oost-Romeinse rijk de verwoestende invloed van de iconenstrijd tegen te gaan. En in het Noorden steunde hij de missionering van de heilige Bonifatius.
In West-Europa groeide intussen steeds de macht van de hofmeiers onder de Franse koningen. Pepijn zond bisschop Burchard en abt Fulrad als gezanten om te onderzoeken of de paus neutraal zou blijven wanneer hij naar de macht greep. Zacharias, die een sterke steun zocht tegen de Lombarden, ging veel verder dan het verzoek reikte. Hij schreef aan Pepijn ook de kroon niet te weigeren wanneer die hem zou worden aangeboden, en aan de Franse edelen schreef hij wel geen rechtstreekse aansporing om de machteloze Childeric III af te zetten, maar wel dat de kroon toebehoorde aan wie de macht had. Deze mededeling werd als een hemelse goedkeuring beschouwd en in het volgend jaar werd Pepijn gekroond te Soissons door de aartsbisschop van Metz, eveneens Bonifatius geheten. Maar toen was Zacharias juist gestorven op 3 maart 752. Zijn gedachtenis wordt gevierd op de dag van zijn begrafenis.

De heilige Matrona van Barcelona was een weeskind dat door haar tante als haar dochtertje was geadopteerd. Deze ging met haar naar Italië en woonde daar in de Campania. Het kind had een klein kruisje gekregen dat zij overal bij zich droeg. Daaraan werd zij als christin herkend, zij werd aangehouden en in de gevangenis gezet waar ze verder vergeten werd totdat zij van de honger gestorven was.

De heilige Alexandros, priester te Sid in Pamfylië. Toen hem tijdens de vervolging onder Aurelianus gevraagd werd wie hij was, gaf hij ten antwoord dat hij een herder was van de kudde van Christus. Op de vraag waar die kudde zich dan wel bevond, zei hij: ‘Over heel de wereld leven de mensen die God geschapen heeft. Zij die in Hem geloven, worden Zijn schapen, maar zij die afgevallen zijn van hun Schepper, en slaat geworden zijn van schepselen en dode afgoden aanhangen, behoren niet tot Zijn kudde. En op de vreeswekkende oordeelsdag zal God hen ter linkerzijde stellen, bij de bokken.’ Na langdurige martelingen werd hij onthoofd, rond 272.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren: Longinos, een officier die te Caesarea in Kappadocië zijn bloed voor Christus heeft gegeven (om zijn naam denkt men dat hij het was die de zijde van Christus met een lans had doorboord); en Menignus, aan de Hellespont.

Eveneens op deze dag de heilige Nikandros, stichter van het klooster aan het Gorodnojemeer, gestorven in 1603; Hesychius (Ysicus), bisschop van Vienne, 490; Tranquilus, abt te Dijon, 540; Probus, bisschop van Riéti; en Speciosus, monnik te Capua, 7e eeuw.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.