De zondag tussen 18 en 24 december – zondag voor kerst, zondag van de vaders.
Gedachtenis van het ingebed zijn van de Christus in het mensengeslacht, vanaf Adam en Eva, ons aller voorouders, tot aan Jozef, de verloofde van de Moeder Gods. Aan de komst van de Verlosser was een lange tijd van voorbereiding voorafgegaan, en vele geslachten hebben Gods belofte voortgedragen‚ in hun herinnering en in hun lichaam. De geslachtslijst, waarmee de Evangelielezing opent, brengt ons hen allen weer in herinnering.

De heilige Sebastianus en zijn medemartelaren de diakens Marcus en Marcellinus, hun ouders, de priester Tranquilinus en Marcia; Nicostratus met zijn vrouw Zoë, Castorius en hun vriend Claudius; de rechter Chromatius en diens zoon Tiburtius; en tenslotte Symphorianus, Victorinus, Nicanor en Castulus. Zij leden te Rome onder Diokletiaan.
De uit Milaan afkomstige edeling Sebastianus had een schitterende militaire carriëre gemaakt en was nu overste van de keizerlijke lijfwacht. Hij was in het geheim christen en hij maakte van zijn hoge positie gebruik om de martelaren in de gevangenis zoveel mogelijk bij te staan.
Tot zijn beschermelingen behoorden ook twee Romeinse edellieden, de jonge Marcus en Marcellinus, die na hefige martelingen ter dood waren veroordeeld. Zij hadden de folteringen heldhaftig doorstaan, maar de laatste maand wankelde hun standvastigheid onder de voortdurende jammerklachten van hun jonge vrouwen en hun ouders. Sebastianus wist hun moed in te spreken en zelfs hun ouders te bekeren, die hij door zijn gebed van een pijnlijke ziekte genezen had.
Het gerucht hiervan verspreidde zich en bracht ook Nicostratus‚ Zoë en Claudius, eveneens een hofbeambte, tot het geloof. Deze laatste stelde zijn huis beschikbaar voor het geloofsonderricht en de doop door de priester Polykarpos.
Toen de dag van de terechtstelling was aangebroken, wilde Tranquilinus deelhebben aan het lijden van zijn zoon, en hij liet zich aandienen bij de rechter, Chromatius, en verhaalde zijn bekering. Deze kwam hier zo van onder de indruk, dat hij christen wilde worden en ontslag nam als rechter. Zijn zoon Tiburtius stelde als voorwaarde dat zijn vader, die zwaar aan jicht leed, eerst zou moeten genezen, maar Chromatius verweet hem zijn kleinmoedigheid. Zij werden samen gedoopt.
Deze gebeurtenissen veroorzaakten een hele groep van bekeerlingen, die verder niet bij name bekend zijn, behalve Nicanor en Castulus. Zij werden de een na de ander aangebracht en stierven op verschillende wijze de folterdood. Het laatste van allen stierf Sebastianus, die als levend doel werd opgesteld voor een compagnie boogschutters. Het parool was dat hij zo lang mogelijk moest lijden, en dat er dus geen levensbelangrijke organen mochten worden getroffen. Toen hij tenslotte door bloedverlies gestorven scheen, werd zijn lichaam door een christenvrouw opgekocht en in huis genomen, en zij wist hem zodanig te verplegen dat hij tot het leven terugkeerde. De herrezen Sebastianus werd opnieuw gevat en nu in het circus met knotsen verbrijzeld. Zijn lichaam werd uit de Tiber opgevist en in een van de catacomben begraven. Daar werd ten tijde van keizer Constantijn de beroemde basiliek opgericht, want door al deze gebeurtenissen was Sebastianus een van de beroemdste Romeinse martelaren geworden.

De heilige Modestos, aartsbisschop van Jeruzalem‚ een om zijn heiligheid vereerde monnik van het Theodosios-klooster. Hij werd tot patriarch gekozen in 614, terwijl de stad in vlammen stond nadat deze door de Perzen was veroverd en geplunderd. Patriarch Zacharia was met duizenden christenen krijgsgevangen naar Perzië gebracht, ook het heilige kruis was buitgemaakt
Modestos begon met dag en nacht te werken om eerst de tienduizenden slachtoffers van de moordpartijen te begraven, en daarna de geschonden kerken weer op te richten. Hij bracht de uit de stad ontsnapte vluchtelingen weer bijeen en wist hun nieuwe hoop te geven. Veel steun had hij aan de grootmoedige hulp van de heilige patriarch van Alexandrië, Johannes de Barmhartige, want in Jeruzalem was geen enkel bezit overgebleven.
Toen Zacharia in 629 uit de ballingschap kwam, trok Modestos zich terug tot na de dood van Zacharia in 632. Toen heeft hij opnieuw de Kerk bestuurd tot aan zijn eigen dood in 634. Hij is opgevolgd door de heilige Sofronios.

De heilige Floros, bisschop van Amisos. Hij leefde in de tweede helft van de 6e eeuw, en om zijn grote geleerdheid werd hij aan het hoofd gesteld van de keizerlijke administratie. Toen zijn vrouw en kinderen ten offer gevallen waren aan een besmettelijke ziekte, trok hij zich terug op zijn landgoed en leidde er een monastiek leven tot hij tot bisschop gekozen werd van Amisos in Helenopontus. Hij toonde zich in alles als een ware leerling van de Goede Herder, en hij werd door zijn gelovigen bemind en vereerd, zowel vóór als ná zijn dood.

De heilige Sebastianos van Posjechonië. Hij was monnik vanaf zijn jonge jaren en leefde lange tijd als kluizenaar in een afgelegen woud bij de Posjechon-berg. Langzamerhand kwamen er leerlingen en ontstond er een klooster, waar hij de monniken onderrichtte in het beoefenen van het Jezusgebed, dat hij zelf dag en nacht op de lippen en in het hart droeg. Hij is in vrede gestorven in 1492.

De heilige Simeon van Verchoturië. Hij leefde geheel alleen in de wereld en wijdde zich zoveel mogelijk aan het gebed. Hij overleed in 1642, uitgeput door zijn ascetisch leven, en raakte geheel vergeten, totdat na 50 jaar steeds meer wonderen gebeurden bij zijn graf.

De heilige Michaël Synkellos, uit Jeruzalem, werd reeds als kind naar de kloosterschool gebracht en toonde zich een briljant leerling. Na de dood van zijn vader werden zijn moeder en zuster moniale; zelf trad hij in het klooster van de heilige Sabbas. Hij was toen 25 jaar en toonde zich reeds spoedig als een der meest beproefde monniken. Na 12 jaar werd hij door de hegoumen aangewezen om priester te worden gewijd.
Daarna begon hij een leven van afzondering in een grot. Spoedig werd zijn leven gedeeld door twee jongere broeders, Theodoros en Theofanes, die hem met hart en ziel waren toegedaan. Maar weer een twaalftal jaren later werd hij door patriarch Thomas tot Synkellos aangesteld, dwz. dat hij de rechterhand van de patriarch moest zijn. Zij verhuisden daarom naar het stadsklooster, dicht bij het Heilig Graf.
Naar aanleiding van de onrust die in de stad gebracht werd door westerse monniken die de geloofsbelijdenis met het Filioque propageerden‚ werd Michaël eerst naar de Paus van Rome gezonden, waar toen nog het oude Credo in zwang was, en vervolgens naar de keizer in Constantinopel. Daar was intussen de wrede iconoclast Leo de Armeniër aan het bewind (813) en deze nam Michaël en zijn gezellen gevangen en deed hen allerlei martelingen ondergaan. Onder keizer Michaël mochten zij verblijf houden in een klooster van de Olympos in Bithynië, vanwaar Michaël een uitgebreide correspondentie onderhield met heel de christenwereld.
De volgende keizer was weer van het wrede soort. Hij bracht Michaël onder in de beruchte gevangenis van het pretorium, waar hij zeven jaar geboeid in volkomen isolement gehouden werd, en waaruit hij geheel krom gegroeid en blind te voorschijn kwam, toen onder Theodora er een eind kwam aan de vervolging.
Michaël weigerde het voorstel om patriarch te worden, en werd toen aan het hoofd gesteld van het Chora-klooster, dat de slachtoffers van de vervolging in Palestina moest opvangen. Reeds spoedig waren daar tegen de honderd monniken bijeen. Michaël is daar in de ouderdom van 85 jaar gestorven, 4 januari 846.

De heilige martelaar Eubotios (Eubiotos), ten tijde van keizer Maximiaan (286-310) in Kyzikos. Door zijn machtig woord kwamen veel heidenen tot Christus. Daarom werd hij gevangen genomen en heftig gefolterd‚ met de bedoeling de mensen af te schrikken. Maar de moed waarmee hij zijn martelingen verduurde, bracht juist velen tot het geloof, omdat hier zo zichtbaar een bovenmenselijke kracht aan het werk was. Eubotios werd daarom ter dood veroordeeld, maar in de gevangenis gehouden totdat de herinnering aan hem vervagen zou en er geen onrust zou ontstaan.
Daardoor werd het mogelijk dat hij daar aangetroffen werd door Konstantijn, die tegen Maximiaan opgetrokken was. Eubotios werd in vrijheid gesteld en predikte nog vijf jaar het Evangelie alvorens in vrede te ontslapen in het jaar 318.

De heilige Gatianus, eerste bisschop van Tours, daarheen gezonden door paus Fabianus tegen het jaar 250. Zijn zachtmoedige persoonlijkheid en zijn brandend woord overtuigden vele heidenen in die streek, beheerst door grof bijgeloof. Maar daardoor haalde hij zich ook de haat van vele anderen op de hals, zodat hij een tijdlang in de wildernis moest vluchten. Hij bewoonde toen een grot, waar later de beroemde abdij van Noirmoutiers tot stand is gekomen. Het werd een centrum voor het missiewerk in de streek.
Gatianus droeg bijzonder zorg voor de behoeftigen in de stad, en hij bouwde een ‘hospitaal’, dwz. een gastenverblijf om onderdak te bieden aan de thuislozen. Tenslotte is hij in vrede gestorven kort na 300.

De heilige martelaar Moyses. Toen hij stervend was na zijn roemrijk martelaarschap tegen het einde van de 3e eeuw, veroordeelde hij de ketter Novatius om de heftigheid waarmee hij de dwaling verkondigde.

De heilige martelaren Rufos en Zosimas, gedood rond 116, ten tijde van keizer Trajanus. Zij worden genoemd in de brief van de heilige Polykarpos aan de Filippenzen. Er zijn geen bijzonderheden over hen bekend.

De heilige Winebald (Wynbald), abt van Heidenheim (Beieren). Hij was op pelgrimstocht in Rome toen daar zijn neef Bonifatius aankwam in 728 en hem overhaalde mee te gaan als missionaris in Duitsland. ln Thueringen werd hij priester gewijd en aan het hoofd gesteld van de zeven kerken die daar reeds gevestigd waren.
Intussen was zijn broer Willibald bisschop geworden van Eichstaedt en deze haalde hem naar zijn diocees. Daar vestigde hij zich in het woud van Heidenheim, waar hij cellen begon te bouwen en broeders aantrok, zodat er een klooster ontstond. In de buurt stichtte hij ook een monialenklooster dat hij toevertrouwde aan de heilige Walburga.
Zijn van kindsaf zwakke gezondheid kwelde hem met vele ziekten, maar hij heeft veel tot stand gebracht Hij was ook een groot vriend van de heilige Gregorius van Utrecht. Hij is gestorven op 18 december 760.

De heilige Bodagisl (Arnoald), een edelman aan het hof van Austrasië. De heilige Fortunatus van Poitiers roemt zijn grote milddadigheid, zijn vriendelijkheid en gerechtigheid, en de onkreukbaarheid van zijn bestuur over de aan hem toevertrouwde provincies, die zich uitstrekten van Marseille tot in Beieren. Hij was gehuwd met de Zwabische heilige Oda en resideerde te Lay bij Nancy. In wederzijdse overeenstemming scheidden ze van elkaar en Bodagisl trok zich terug in een woeste streek bij Hiliracum, waar hij een abdij bouwde ter ere van de heilige Martinus in het eikenwoud, terwijl Oda het klooster stichtte van Hamage, bij Huy aan de Maas. Hij is gestorven in 588, en werd begraven in zijn klooster.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Theotimos en Basilianos te Laodicea in Syrië; Quinctus, Simplicius en anderen in Noord-Afrika tijdens Decius en Valerianus, evenals Moyses, Victurus, Victor, Victorinus, Adjutor. Quartus en nog 30 anderen; en Zaccheos, diaken, met de lektor Alfeos van Caesarea.

Eveneens op deze dag de heilige Sofia‚ de wonderdoenster; Flavitus, kluizenaar, 6e eeuw; Desiderius (Desiré), monnik, 7e eeuw; Auxentios, bisschop van Mopsuestia in Cilicië; en Flannan, bisschop van Killaloe in Ierland, zoon van een Ierse koning, tegen het einde van de 7e eeuw.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.