Nieuwe heilige: Porfírios van Kafsokalívia (2013)

De heilige Athanasios, de Rekluus, leefde in het Holenklooster van Kiev. Na een langdurige ziekte scheen hij gestorven, maar toen de broeders op de derde dag kwamen om hem te begraven, vonden zij hem rechtop zittend terwijl hij bitter weende. Als antwoord op hun vragen smeekte hij allen zich bewust te worden van onze tekortkomingen, om boete te doen en strikt te gehoorzamen. Daarna liet hij zich insluiten in een kleine cel waar hij nog 12 jaar in volstrekt stilzwijgen geleefd heeft tot hij stierf in 1176. Zijn relieken bevinden zich in de grot van Antonios.

De heilige woestijnvaders Johannes, Heraklemon, Andreas en Theofilos. Zij werkten in Egypte, in de 6e eeuw. Zij waren vrienden, nog jong, afkomstig uit een dorpje aan de Nijl en hadden uit de Heilige Schrift gehoord dat zij de wereld moesten ontvluchten. Daarom trokken zij naar de woestijn, waar zij door een oudvader werden onderricht in het geestelijk leven, totdat deze na een jaar stierf. Toen leefden zij nog meer dan 50 jaar het ascetische leven, elk in een van de holen die zich daar bevonden, terwijl zij in het weekeinde elkander ontmoetten om gezamenlijk de heilige Liturgie te vieren.

De heilige profeet Habakuk (Awwakoem) uit de stam Simeon. Hij trad op in de tijd van de Babylonische gevangenschap. Hij schreef over de verwoesting van Jeruzalem en hij is gestorven rond 600 voor Christus.
Zijn naam betekent “Vader van de opstanding” en hij heeft ook de toekomstige opstanding verkondigd en de uiteindelijke verlossing van het volk. Het is de verlossing uit een tijd van uitzonderlijk geweld, toen bijna het gehele volk in handen van de vijand was gevallen en naar onbekende streken versleept. Hij beschrijft de komst van de Verlosser dan ook in termen van kosmisch geweld, zodat de aarde beeft en opensplijt, terwijl zon en maan aan hun plaats genageld blijven. En hij ziet de Heer op de zegewagen der apostelen, waarmee zij het water doen splijten, de dood overwinnen en redding brengen aan het volk. Daarom is Habakuk, hoezeer ontzetting hem ook aangrijpt, toch vervuld van vreugde en zingt hij zijn overwinningslied.

De heilige Myrope uit Efese. Haar naam had zij ontvangen omdat zij door haar moeder was toegewijd aan de dienst van de heilige Hermione, de dochter van de apostel Filippos. Uit haar graf vloeide een wonderdadige myron, waardoor vele pelgrims werden aangetrokken.
Tijdens de vervolging van Decius kwamen de autoriteiten streng in aktie. Myrope vluchtte met haar moeder naar het afgelegen en nog rustige eiland Chios, waar de vervolging nog niet was doorgedrongen. Er kwamen echter steeds meer gevluchte christenen heen, zodat ook daar de verontruste autoriteiten met toenemende wreedheid begonnen op te treden. Door streng vasten en voortdurend gebed wilde Myrope deel hebben aan het lijden der martelaren die zij, waar zij dat kon, steunde en verzorgde, terwijl zij na hun overlijden hun lichaam begroet. Vol eerbied verzamelde zij de myron (het vocht dat uit hun wonden vloeide), en door haar geloof bewerkte zij daarmee vele genezingen. Zo werd de aandacht op haar gevestigd en zij werd zelf gegrepen en aan de beulen overgeleverd, zodat zij stierf in 251.

De heilige Kyrillos van Filea, een dorpje aan het Dercosmeer in Oost-Thracië, op 40 km afstand van Constantinopel. Daar werd hij geboren en gedoopt als Kyriakos, in het jaar 1016. De intelligente en toegewijde jongen werd al vroeg lector gewijd en diende vol ijver in de kerk. Maar toen hem de priesterwijding in het vooruitzicht werd gesteld, vond hij zich onwaardig. Hij trad in het huwelijk met een meisje dat zijn idealen deelde. Zij wijdden zich aan de opvoeding van hun kinderen en aan een streng ascetisch leven.
Kyrillos wilde nu toch monnik worden, en om zich te oefenen in de gehoorzaamheid nam hij dienst als matroos, waarbij hij elk bevel beschouwde als een opdracht uit de mond van Christus, hoe hatelijk zulk een bevel ook gegeven werd.
Maar toen hij na drie jaar weer thuis kwam, smeekte zijn vrouw hem bij haar te blijven. Kyrillos stemde toe, maar trok zich zoveel mogelijk terug in een binnenkamer die hij als zijn cel beschouwde, en waar hij zich wijdde aan gebed en geestelijke lezing. Elke vrijdag trok hij te voet naar Constantinopel om de nachtelijke vigilie bij te wonen in de beroemde Blachernakerk, waar de sluier bewaard werd van de heilige Moeder Gods. Van tijd tot tijd hield hij enkele dagen retraite in een woest gebied aan de overkant van het meer om zich volkomen aan het beschouwend leven te wijden, en hij kwam dan terug met nieuwe kracht bezield. Thuis was hij behulpzaam en verrichtte ook reparaties voor zijn buren, bezocht zieken en bood gastvrijheid aan reizigers.
Er was in hem ook een verlangen naar avontuur. Dan ging hij op pelgrimstocht, tot naar Rome toe, maar daar werd hij langdurig ziek. Toen hij eindelijk thuiskwam, bleek zijn broer een klooster te hebben gesticht, waar hij direct intrad en de naam Kyrillos ontving. Een tijd lang leefde hij ingesloten maar na drie jaar kwam hij weer bij de broeders wonen en wijdde alleen het grootste deel van de nacht aan persoonlijk gebed.
Toen een monnik zich eens klaagde dat hij geen psalmboek had, schonk hij hem direct zijn eigen exemplaar, maar toen hij ‘s nachts aan het bidden was, bedroefde het hem toch dat hij slechts een deel van de psalmen uit het hoofd kende, en daardoor minder in staat was de Heer te loven. Toen verscheen hem een engel, die de psalmen zo vurig voorbad dat ze zich in zijn hart griften en hij nooit een boek meer nodig had.
Zijn liefste zoon voegde zich op 14-jarige leeftijd bij hem en werd nu ook zijn geestelijk kind. Vol vuur wijdde deze zich aan het monastieke leven, maar hij stierf reeds na anderhalf jaar. Ook voor de rest bleef het leven niet kalm verlopen. Herhaalde malen moest de gemeenschap vluchten wegens invallen van barbaren, die het bijzonder op de kloosters gemunt hadden. Maar telkens keerden zij toch naar hun geliefde gemeenschap in Filea terug. Daar is Kyrillos ook gestorven als een eerbiedwaardige grijsaard van 94 jaar, op deze dag in het jaar 1110. Zijn relieken werden verheerlijkt door talrijke wonderbare gebedsverhoringen.

De heilige Jesse (lse) was een leerling van de heilige Johannes Sedasneli, de stichter van het monnikwezen in Georgië. Om zijn heilig leven werd hij tot bisschop gekozen van Tsilkansk (Kachetië), waar hij veel missiewerk deed onder de nog half heidense bevolking. God werkte met hem mee door de gave van wonderen, het sterkste overtuigingsmiddel. Hij is gestorven tegen het einde van de 6e eeuw.

De heilige Stefan Ourosj, koning van Servië. Zijn regeringsperiode kende veel beroeringen, maar de zachtmoedige vorst wilde niet met geweld weerstand bieden aan de opstandige edelen. Hij regeerde 12 jaar en werd 31 jaar oud, verraderlijk gedood in 1367. Zijn relieken staan in hoge eer bij het volk in Belgrado, wier gebed vaak op wonderdadige wijze wordt verhoord.

De heilige maagd-martelares Viviana (Bibiana). Zij was de dochter van de prefect van Rome in de tijd van Juliaan de Afvallige. Nadat haar ouders waren onthoofd werd Viviana aan een geselkolom gebonden en geslagen tot zij dood was, in 363. Volgens sommige historici is het onwaarschijnlijk dat dit tijdens de korte regering van Juliaan is kunnen gebeuren, zodat men denkt aan een martelares van die naam uit een vroegere periode. Daar staat tegenover dat Ammianus Marcellinus, een heidense geschiedschrijver in dienst van keizer Juliaan verhaalt hoe Juliaan in 363 Apronius tot gouverneur van Rome had aangesteld. Deze had door ziekte een oog verloren, en hij schreef dit toe aan boze magie. Daarom zwoer hij alle magiërs uit te roeien, en tot hen rekende hij op de eerste plaats de christenen, omdat door hen veel wonderen waren verricht.
Ter ere van Viviana is in de vijfde eeuw in Rome een kerk gewijd, die volgens latere opgravingen waarschijnlijk al kort na haar dood gebouwd werd.

De heilige Trumwin, bisschop van de Picten van 681 tot aan zijn dood in 686. Hij was een monnik van Whitby en als missionaris gezonden naar de Picten (Schotland). Toen de Picten in opstand kwamen tegen Northumbrië kwam eraan zijn werk een einde en de laatste jaren van zijn leven bracht hij weer in Whitby door.

Op deze dag de heilige martelaren Abibos de Nieuwe; Eusebius (priester), Marcellus (diaken), Hippolytus, Maximus, Adria, Paulina, Neon, Maria, Martiana en Aurelia, te Rome tijdens de vervolging van Valerianus ter dood gebracht, evenals Pontianus met nog vier anderen‚ en Severus, Securus, Januarius en Victorinus, die in Noord-Afrika de kroon hebben verworven.

Eveneens op deze dag de heilige Salomon, aartsbisschop van Efese; Chromatios, bisschop van Aguilea; Lupus, bisschop van Verona; Nonnus, bisschop van Edessa in Syrië, door wie Pelagia, de Boetvaardige‚ tot Christus werd gebracht; Silvanus, bisschop van Troas in Frygië, beroemd om zijn wonderen; Evasius, bisschop van Brescia; en Avitianus, bisschop van Rouen, 4e eeuw.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.