De heilige martelaar Artemios is onder Juliaan de Afvallige in 363 ter dood gebracht op beschuldiging de heidense tempels te hebben beroofd. Maar als prefect van Egypte en fanatiek Ariaan had hij ook orthodoxe kerken verwoest en hij was de hardnekkige vervolger van de grote Athanasios, die hij voortdurend voor zich uitjaagde door zijn huiszoekingen in de Egyptische woestijnkloosters. Maar toen Juliaan het heidendom wilde herstellen protesteerde Artemios en verweet hem zijn wreedheid tegen alle christenen. Deze ontstak in woede en liet hem onder folteringen ter dood brengen.
Als slachtoffer van Juliaan is Artemios in de heiligenkalender terecht gekomen.

De heilige Gerasimos de Nieuwe, monnik op de Athos en in Jeruzalem‚ gestorven op het eiland Kefalonië in 1579. Eigenlijk was hij zijn hele leven op trektocht. Hij was geboren in het jaar 1509 in Trikala van de Peloponnesos‚ kreeg een religieuze opvoeding en was een briljant student in de Heilige schriften. Vervolgens trok hij naar Zakynthos en vandaar doorkruiste hij geheel Griekenland, van klooster tot klooster en van kluizenaar tot kluizenaar. Tenslotte kwam hij op de Athos, waar hij gedurende verschillende jaren hetzelfde systeem toepaste. Hij kreeg er de grote monnikswijding en legde zich in steeds sterkere mate toe op de ascese.
Maar ook op de Athos vond Gerasimos geen blijvende rust. Hij vertrok naar het Heilige Land. In Jeruzalem ontving hij de priesterwijding en diende een twaalftal jaren in het patriarchaat. Eens trok hij in de Grote Vasten naar de woestijn en bracht daar veertig dagen door in volkomen onthouding en voortdurend gebed op de berg waar volgens de overlevering ook Christus had gevast.
Tenslotte verliet hij Jeruzalem, leefde even op de Sinaï en trok toen naar Alexandrië vanwaar hij heel Egypte doorkruiste. Via Kreta kwam hij terug op Zakynthos waar hij vijf jaar doorbracht in een afgelegen grot, waar hij van planten leefde. Op den duur kwamen steeds meer mensen hem opzoeken en Gerasimos voelde zich verplicht verder te trekken.
Opnieuw begon zijn zwerftocht. Zes jaren verbleef hij in een kleine grot op het eiland Kefalonië, maar ook daar vond hij het te druk worden. Nu was de beurt aan het eiland Omala waar hij zich installeerde bij een klein kerkje met een wonderdadige icoon. Eerst nu kreeg hij de innerlijke overtuiging dat hij leerlingen kon aannemen. Een groep van 25 meisjes stelde zich onder zijn leiding en zo werd het kerkje een klooster met de naam: Nieuw-Jeruzalem. Gerasimos wist de monialen zo te bezielen dat men van hen sprak alsof er engelen samenwoonden.
Intussen had Gerasimos een hoge leeftijd bereikt en hij naderde het einde van zijn dagen. Hij voorzegde de dag van zijn overlijden, en na een laatste samenkomst gaf hij zijn ziel terug aan de Heer op het feest van de Ontslaping der Moeder Gods, 15 augustus 1579. Zijn gedachtenis wordt gevierd op de dag van de overbrenging van zijn wonderdoende relieken. Zijn onbedorven lichaam ligt in een glazen kist in het door hem gestichte klooster, waar vele pelgrims hem nog steeds komen vereren en zijn voorspraak vragen. Op de Athos wordt zijn gedachtenis gevierd op de 16e augustus.

De heilige Acca, bisschop van Hexham, van 710 tot 733, als opvolger van Wilfrid, zijn leermeester. Hij deed veel voor de kerkelijke eredienst door het halen van heilige relieken en altaargerei, en door het bevorderen van de zang. Hijzelf gold als een groot kenner van het gregoriaans en van de kerkelijke schrijvers.
In 733 werd hij verbannen, toen ook Ceowulf, de koning van Northumbrië, van zijn troon verdreven en onder dwang tot monnik geschoren werd. Acca trok zich terug in Withern en stierf in het achtste jaar van zijn ballingschap, in 740. Zijn lichaam werd overgebracht naar de kathedraal van Hexham, die onder hem zijn volle schoonheid gekregen had.

De heilige Caprasius en zijn medemartelaren Primus en Felicianus. Caprasius, die zich voor de vervolging van Maximianus in een grot verborgen had, was uit de verte getuige geweest van het martelaarschap van de heilige Fides (6 oktober). Hij sprak daarover met zijn vrienden, en zij voelden zich door dit voorbeeld zo aangespoord dat zij zich bij de gouverneur aangaven als christenen, gereed om te lijden voor hun geloof. Zij werden omgebracht met het zwaard te Agen in Frankrijk, in 292.

De heilige Artemios van Verkolsk, een jongen van 12 jaar, werd bij de kerk door de bliksem getroffen op 23 juni 1545. Dit werd door de dorpsbewoners gezien als de straf van God voor een verschrikkelijke zonde en het lijk bleef daarom onbegraven liggen op een open plek in een dennenbos dat verder geschuwd werd en vergeten. Na 32 jaar werd het lijk door een Iichtschijnsel ontdekt, geheel onbedorven alsof de jongen lag te slapen, en nu overgebracht naar het kerkportaal.
Er begonnen nu wonderbare genezingen te gebeuren, er ontstond een verering voor Artemios welke zich tot ver in de omtrek verbreidde. Na een brand in de kerk werd er een speciale kapel voor Artemios gebouwd, en in 1648 kwam daar een klooster tot stand gewijd aan de heilige Artemios. In 1783 werd er een grote stenen kerk gebouwd met fresco’s over de gebeurde wonderen. Tot in 1918 de kerk en de relieken werden vernietigd door de Sovjets.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Eboras en Eunous, leerlingen van bisschop Melias van Perzië. Daar werden zij gestenigd onder Sapor II, in 341; Zebinas te Caesarea in Palestina‚ in 309 onder Galerius Maximianus; Ignatios de Nieuwe martelaar van de berg Athos; Irene te Toncor in Portugal; Martha en Saula met meerdere anderen te Keulen; en Maximos, een altaardienaar die zich vrijwillig had aangegeven als christen. Na allerlei folteringen werd hij van een steile hoogte geworpen en zo is hij gestorven te Avio in de Abruzzen.

Eveneens op deze dag de heilige Matrona, moniale op het eiland Chios, gestorven in 1462; Bradan‚ bisschop van Man. Hij leefde in de 7e eeuw en stond de gelovigen bij in de moeilijke tijden van de Schotse onderdrukking. Verder is er niets over hem bekend; Sonnacius, bisschop van Reims, 7e eeuw; en de priester Sindulphus, gestorven in Aussonce bij Reims in 620.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.