De heilige apostel en evangelist Johannes de Theoloog. Na Christus en de heilige Moeder Gods is hij misschien wel de meest beminde mens van de christenheid. Hoe wonderbaar is het boek dat hij geschreven heeft. Wie heeft ons meer dan hij Christus leren beminnen? Welk een gloed komt ons na al die eeuwen nog steeds uit zijn geschriften tegemoet! Hoe diep schouwde hij het wezen van de dingen, hoe drong hij door tot de kern ervan. Voor altijd zullen we hem dankbaar zijn.
Hij was een zoon van de visser uit het Galilese dorpje Bethsaïda, Zebedeos. Hij was de meest geliefde leerling van Christus, die hem en zijn broer Jakobos de Dondemonen noemde. De christenen noemden hem de Apostel der liefde.
Tot aan de dood van de heilige Moeder Gods leefde hij in Jeruzalem‚ daarna predikte hij in Efese en andere Kerken van Klein- Azië. Onder Domitiaan werd hij “geboeid naar Rome gebracht, waar hij om Christus werd gemarteld en daarna naar het eiland Patmos verbannen. Daar schreef hij het grote boek der visioenen, de Openbaring, de Apokalyps, en bekeerde de inwoners.
Onder keizer Nerva keerde hij naar Efese terug. Daar schreef hij zijn Evangelie en de drie bewaarde algemene rondzendbrieven of “Katholieke Brieven”, waarvan alleen de eerste als werkelijk van zijn hand werd beschouwd door de oude Vaders. De heilige Johannes is in vrede gestorven in hoge ouderdom, ten tijde van Trajanus (98-117).

De heilige Gideon, rechter in Israël (Richt 6;1-8;32). Dit boek verhaalt zijn dramatische geschiedenis. Het volk Israël werd zwaar verdrukt door de Midianieten, en God riep Gideon om het volk te verlossen. Gideon vroeg aan God een zichtbaar teken om te weten of hij niet het slachtoffer was van zijn eigen inbeelding. Hij spreidde een wolvacht uit op de open dorsvloer en vroeg dat alleen de vacht nat zou worden van dauw, terwijl de omgeving droog bleef. Dit geschiedde, en hij wrong een schaal vol water uit de vacht. Maar opnieuw vroeg hij om het tegenovergestelde teken: de vacht moest droog blijven, te midden van een nat geworden omgeving. Eerst toen dit ook gebeurde, was Gideon overtuigd, en met leeuwenmoed trok hij met een uitverkoren bende van 300 man op tegen het leger der tienduizenden vijanden, en wist hen vernietigend te verslaan. Daarna werd Gideon uitgeroepen tot Rechter over Israël en hij bestuurde het volk nog 40 jaren. Zijn leven viel in de 12e eeuw voor Christus.

De heilige abt Colman van Lann Elo, het door hem gestichte klooster, nadat hij enige tijd geleefd had bij de heilige Columba op Iona. Hij had een boek geschreven over het geestelijk leven, waar hij zich op had laten voorstaan, en werd toen gestraft met tijdelijk geheugenverlies. Hij is gestorven in 611, toen hij 56 jaar oud was.

De heilige Efraïm, hegoumen van het door hem gestichte klooster Perekomski aan het Ilmenmeer; gestorven in 1492, in de ouderdom van 80 jaar.

De heilige Eusebius, paus van Rome, gedurende 4 1/2 maand in 310. Daarna werd hij door keizer Maxentius verbannen naar Sicilië, waar hij gestorven is op 17 augustus. Zijn gedachtenis wordt gevierd op deze dag, toen zijn lichaam naar Rome was teruggebracht.

De heilige Kyprianos en Justina, ter dood gebracht te Antiochië van Syrië in 304. Kyprianos was een heidense tovenaar die duivels wist te bezweren om hem van dienst te zijn. Door hen poogde hij Justina voor zich te winnen, maar zij blies de tot haar gezonden demonen weg met het kruisteken. Toen Kyprianos dit bemerkte, wilde hij zelf ook christen zijn. De heilige Gregorios van Nazianze beschrijft hoe volledig de omkeer was die zich in Kyprianos leven voltrok, hoe de tot misdaden geneigde, hoogmoedige tovenaar, nadat hij in het publiek zijn toverboeken had verbrand, een toonbeeld werd van deemoed, bescheidenheid, ernst, liefde tot God, afkeer van rijkdom, en van voortdurende toewijding aan het geestelijke. Tijdens de vervolging van Diokletiaan werden beiden in gloeiend pek geworpen, en toen zij dit overleefden werden zij onthoofd, samen met Theoktistos die door hun getuigenis tot het geloof gekomen was. Hun relieken zijn later naar Rome overgebracht en er is in de middeleeuwen wellicht niet altijd even ‘zorgvuldig mee omgegaan’. In Utrecht schijnen ook relieken van hen te zijn.

De heilige abt Nilos van Griekse afkomst, geboren te Rossana in Calabrië, in 910. Zijn doopnaam was Nikolaas, maar als monnik kreeg hij de naam Nilos. Maar eerst was hij getrouwd en een goede, liefhebbende echtgenoot voor zijn vrouw. Hij liet zich niet volledig door de beslommeringen van het bestaan in beslag nemen, maar besteedde dagelijks geruime tijd aan gebed en geestelijke lezing. Langzamerhand bekoelde echter zijn ijver en hij begon zelfs in grove fouten te vervallen tot hij opgeschrikt werd door het sterven van zijn zozeer beminde echtgenote. Nilos was nu 30 jaar en hij trad in het klooster om zijn dagen in gebed en beschouwing te voltooien. Om zijn vurige ijver in het gebed en zijn brandend woord werd hij wel een tweede heilige Paulos genoemd. Na enkele jaren kreeg hij zegen om met twee gezellen een kluizenarij te betrekken in het woud, bij een kapel van de heilige Michaël. Dit werd het beroemde klooster van Grottaferrata.
De faam van zijn heilig leven verspreidde zich snel en van alle kanten kwamen gelovigen zijn raad inwinnen. Maar ook wel om de zaak een beetje te onderzoeken. Iemand uit een deftig gezelschap wilde zijn kennis testen en vroeg hem of koning Salomo gered was. Nilos troefde hem af door te zeggen; “Wat hebt u ermee te maken of Salomo gered is? Wat voor u belangrijk is, het gaat erom of uzelf aan de hel ontkomt. Span u in om zelf op weg naar verlossing te zijn en bekommer u niet om de toestand Salomo”. De keizer van Duitsland kwam bij hem op bezoek en bood hem geschenken aan. Maar de grijsaard legde zijn hand op de borst van de keizer en zei: “Ik vraag u slechts één ding, sire: denk aan uw verantwoordelijkheid als koning over mensen. Want u zult rekenschap moeten afleggen over hun welzijn. Blijf daar altijd aan denken, dat is mijn enige wens”. Hij weigerde eveneens het aanbod om bisschop te worden van zijn geboortestad.
Door de invallen van de Saracenen kon Nilos niet langer in Calabrië blijven, en hij zocht een toevlucht in de abdij van Monte Cassino, bij de monniken van de heilige Benedictus. Maar hij vond het leven daar te aangenaam en hij trok zich terug in Serperi aan de kust, waar hij 10 jaar verbleef. Tenslotte ging hij met zijn leerlingen naar de kluizenarij van Sint Agatha, waar hij niet lang daarna in 1005 gestorven, is in de ouderdom van 95 jaar.

Ook nog op deze dag de heilige martelares Chiras‚ omgebracht met het zwaard.

Eveneens op deze dag de heilige priester Amantius te Citta-di-Castello, aan wie de gave van wonderen was verleend; Eusebius, bisschop van Bologna; Senator te Albano; en Vigilius, bisschop van Brescia.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.