De heilige Mamas, met zijn ouders Theodotos en Rufina. Mamas werd, geboren in de gevangenis, waar zijn ouders waren opgesloten omwille van hun geloof in Christus, en waar zij ook gestorven zijn, in 260. De jongen werd geadopteerd door een christen vrouw, Ammia. Toen Mamas 15 jaar oud was, werd hij op zijn beurt voor de rechter gebracht toen hij weigerde de afgoden te vereren; en toen hij na wrede folteringen vasthield aan het geloof in, Christus, mocht hij ook zelf de martelaarskroon verwerven in het jaar 275, te Caesarea in Kappadocië. Na de grote brand van Konstantinopel, op de 1e september van het jaar 462, bouwde keizer Leo de Grote een kerk, toegewijd aan de heilige Mamas in Sigma. De heilige Mamas wordt ook gevierd op 31 augustus.

De heilige Joannes de Vaster, patriarch van Konstantinopel, was geboren in Byzantium rond de helft van de 6e eeuw. Hij was van beroep graveur en toonde een diepe godsdienstige gezindheid. De patriarch die blijkbaar rondkeek naar geschikte mensen, nam hem op onder de geestelijkheid en wijdde hem diaken. Daarop werd hij belast met de zorg voor de armen. Hij deelde uit aan ieder die hem vroeg, zonder onderzoek te doen, en de aalmoezenbeurs bleek in zijn handen onuitputtelijk. Hoe meer hij uitdeelde, des te meer stroomde ook het geld naar hem toe. Zichzelf behandelde hij echter met de uiterste gestrengheid en hij gebruikte alleen maar het hoogst noodzakelijke.
Toen de patriarch stierf in 582 werd Joannes praktisch gedwongen hem op te volgen. Gedurende de 13 jaren van zijn bestuur veranderde hij niets aan zijn ascetische levenswijze, waardoor hij de bijnaam “de Vaster” ontving. Wat rauwe groenten en vruchten vormden zijn voedsel, drinken deed hij bijna nooit, zelfs geen water. Hij legde zich niet te slapen, maar zat een tijdje op de grond met opgetrokken knieën. Wanneer hij dan naar zijn mening te lang geslapen had, bleef hij de volgende nacht geheel wakker. Zo wilde hij zich voorbereiden op de eeuwige nachtwake van “de kinderen der Opstanding”.
Als patriarch vermeerderde hij nog zijn liefdadigheid, en toen zijn middelen tekort schoten, sloot hij een grote lening bij de keizer af om zijn giften te kunnen voortzetten. Toen de keizer na zijn dood de lening terugvorderde‚ bleek het gehele bezit van Joannes te bestaan uit een oude mantel en een dunne deken.
Maar God stond hem ook bij met wonderen. Een blindgeborene kon weer zien toen hij uit de handen van Joannes de heilige Communie ontving. Een verwoestende cycloon hield op na zijn gebed. Toen een inval van vijandige stammen de stad bedreigde, wist hij het gevaar af te wenden. Veel kinderloze vrouwen die zijn gebed vroegen werden genezen van hun onvruchtbaarheid. Zo was hij in allerlei opzichten een goede Herder voor zijn gelovigen, en een levende icoon van de goddelijke Voorzienigheid die barmhartig is voor slechten en goeden. Hij is gestorven in 595. (zie ook 30 augustus).

Eleasar, een zoon van de heilige Aäron, was de tweede hogepriester in lsraël. Hij speelde een rol bij de volkstelling door Mozes‚ en bij de verdeling van Kanaän door Jezus Nave. Daarna woonde hij in Silo, bij de heilige Tabernakel. Kort na de dood van Jezus Nave is ook Eleasar gestorven, ongeveer 1200 jaar vóór Christus. Hij werd begraven te Gabaon. Fineës, uit de stam van Aäron, ijverde voor de goddelijke Wet en doodde een Israëliet die zich had afgegeven met een Moabitische, tegen het uitdrukkelijk verbod van de Heer, en wendde daarmee Gods toorn af over het volk. Daarom werd hem, in zijn nageslacht, een eeuwigdurend priesterschap toebedeeld. Zijn gedachtenis wordt ook gevierd op 12 maart.

De heilige Justus, bisschop van Lyon, nadat hij als diaken van Vienne reeds een voorbeeld was geweest van heilig leven. Tegen het jaar 350 werd hij bisschop gewijd, en uit zijn gedrag bleek weldra dat hij niemand vreesde tenzij God alleen, wat hij daarvoor ook moest verduren. Tegelijk zette hij al zijn kracht in voor het stichten van de vrede, en betrachtte daarbij een bijzondere omzichtigheid. Hij nam in 381 deel aan het concilie van Aquilea en vandaar dateert een bijzondere vriendschap met de heilige Ambrosius van Milaan. Maar toen hij hoorde dat een amokmaker door het volk ontvoerd en gelyncht was, voelde hij zich daarvoor verantwoordelijk en niet meer waardig om bisschop te zijn. Onstuimig kwam zijn verlangen om God in de eenzaamheid te dienen, weer naar boven, en samen met zijn lector trok hij als een onbekende in een Egyptisch klooster. Enkele jaren later werd hij daar ontdekt door een pelgrim uit Lyon, die de monniken in verbazing bracht met zijn verhaal dat die deemoedige vreemde monnik een bisschop was uit Frankrijk. De bevolking van Lyon zond een deputatie naar Egypte om Justus te smeken weer terug te komen, maar hij weigerde en is niet lang daarna gestorven, tegen 390.

De heilige Antoninus, martelaar in Apamea (Syrië), 4e eeuw. Hij was steenhouwer van beroep, en toen hij eens voor een opdracht naar een heidense tempel geroepen was, onderhield hij de mensen erover dat zij beelden van steen wilden aanbidden in plaats van de ware God die alles geschapen heeft. Hij ontvluchtte toen de dreigend opdringende menigte en vond een schuilplaats in de grot van de kluizenaar Theotimes. Zij leefden twee jaar gezamenlijk, maar toen riep de bisschop Antoninus naar Apamea om mee te bouwen aan een grote kerk ter ere van de heilige Drie-eenheid. Dit was voor de heidense meerderheid te provocerend: er ontstond een opstand, en Antoninus werd gedood.

De heilige martelaren Diomedes, Eutychianos, Eutychios, Filadelfos, Filippos, Hesychios, Julianos, Leonidas, Melanippos en de martelares Parthagapos, die op allerlei manieren wreed ter dood zijn gebracht.

De heilige Maws, een Ierse monnik die in vurige liefde tot Christus de zee was overgestoken en zich had gevestigd in Cornwall, waar hij een uiterst gestreng leven leidde. Er is daar na zijn dood een kerkje gebouwd en deze werd de kern van een dorp dat nog steeds zijn naam draagt. Hij is waarschijnlijk bisschop geworden, want op het kerkhof werd nog steeds zijn stenen zetel bewaard.

De heilige Nonnosus was abt van het klooster op de berg Solacte in ltalië. Gregorius de Grote schreef over hem in zijn Dialogen.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Antonius van Lialores; Aithalas en Ammon, die met leren zwepen zijn doodgegeseld in Thracië; Ansanus en Maxima, doodgeslagen tijdens de vervolging van Diokletiaan Lezens uit Avignon; Zeno, met zijn zonen Concordius en Theodoros; de tribuun Paternus met zijn vrouw Theodota, een moeder met haar twee kleine kinderen; Serapion en vele soldaten, en Cuscones. Menelippos en Josef, die ter dood gebracht zijn in Nikomedië in het jaar 362.

Eveneens op deze dag de heilige Valentinus, bisschop van Straatsburg, 5e eeuw; Stephanus, koning van Hongarije (zie 15 augustus); Justus, bisschop van Straatsburg, 4e eeuw; Agricola, bisschop van Avignon, 7e eeuw; Elpidius, bisschop van Lyon, 5e eeuw; en Elpidius, abt te Piceno.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.