De heilige grootmartelaar Theodoros Stratelates (zie 8 februari). Vandaag herdenken wij de overbrenging van zijn relieken op deze dag in 312 naar het landgoed van zijn voorouders in Euchaita, zoals hij dat voor zijn marteldood aan zijn bediende Varos had gevraagd.

De heilige Efraïm, patriarch van Antiochië. Hij was gouverneur van de oostelijke gebieden onder keizer Anastasios. Algemeen werd hij geroemd om zijn vroomheid en medelijdende zorg; en hij kreeg de opdracht Antiochië te herbouwen‚ nadat de stad verwoest was door aardbeving en de daardoor veroorzaakte branden.
Op een bijzondere openbaring van God werd Efraïm tot patriarch benoemd. Hij was een geleerde en heeft veel geschreven ter verdediging van het Concilie van Chalcedon (451), dat ging over de volkomenheid van zowel de goddelijke als de menselijke natuur van Christus. Efraïm is gestorven in 545.

De heilige Zosimas van Phoenicië was monnik in een klooster in de buurt van Tyros. Hij had van God de gave van profetie gekregen en hij voorspelde de grote aardbeving die in 526 Antiochië zou verwoesten. Bitter wenend wierp hij zich op de grond en smeekte God dat de stad niet geheel en al vernietigd zou worden.
Van hem wordt ook verteld dat hij eens, met een muildier onderweg, een leeuw ontmoette die het muildier opvrat. Toen de leeuw verzadigd was en wilde gaan slapen, gaf de heilige hem de opdracht om in plaats van het muildier de last te dragen. Zo mak als een lammetje nam het dier de lading op en droeg die naar de stadspoort van Caesarea; daar kreeg hij de vrijheid terug. Zosimas is gestorven rond het midden van de 6e eeuw.

De heilige oudvader Athres (Atres), was een leerling van de heilige Hor. Toen deze vanuit Sketis, dat te druk werd, was uitgeweken naar de nitrische woestijn in Egypte, werd Athres zijn leerling. Zij leefden in volmaakte eendracht‚ zo verhaalde de heilige Sisoë, een vroegere leerling van Hor, tot de dood hen van elkander scheidde. Hor blonk uit door zijn deemoed, Athres door zijn ogenblikkelijke gehoorzaamheid. Toen Sisoë hem vroeg hoe hij die volkomen gehoorzaamheid verkregen had, liet Athres hem zien dat het juist abba Hor was, die even onvoorwaardelijk aan zijn leerling gehoorzaamde, door hem een stuk ongare vis te eten te geven, die Hor zonder iets te laten merken at. Zij leefden in de 5e eeuw.

De heilige monnik Naukratios was een leerling van de heilige Theodoros de Studiet. Nadat hij met hem was teruggekeerd uit de ballingschap gedurende de ikonenstrijd, werd Naukratios, op wens van patriarch Methodios en keizerin Theodora, hegoumen van het Studionklooster. Hij is gestorven in 848.

De heilige Theodoros, van griekse afkomst, werd in 991 de eerste bisschop van Rostov. Hij deed veel voor de bekering der heidenen in de streek van Rostov en Suzdal. Hij is gestorven in Suzdal, in 1023.

De heilige prinsen Basilios en Konstantijn van Jaroslavl. Vandaag wordt herdacht de vinding van hun relieken.

De heilige Melania de Oudere was de grootmoeder van vaders kant van Melania de Jongere, met wie zij, door haar dominerend karakter, nog wel eens in botsing kwam. Ze was weduwe geworden op 22-jarige leeftijd en trok toen jarenlang, van 372-379, in het Midden-Oosten rond, meest in Palestina, waar zij de heilige Hiëronymos bijstond. Bij de inval van de Visigothen verliet zij voorgoed ltalië en zij stierf in Jeruzalem in 410.

De heilige Clodulphus (Cloud, Frondulphus, Hodulphus), bisschop van Metz. Hij was de zoon van de heilige Arnold, de vroegere eerste minister van Clotarius ll, die later bisschop van Metz geworden was. Ook Clodulphus, die een briljant student was, trad in dienst bij het hof, waar hij zich onderscheidde door zijn belangeloze toewijding.
Volk en geestelijkheid van Metz vroegen om Clodulphus als bisschop, hoezeer deze zich daar ook tegen verzette. Hij werd door de koning overgehaald om toe te stemmen in deze wijding en sindsdien “maakte hij een einde aan al zijn wereldse bezigheden. Hij begon direct met een grote rondreis in zijn diocees om de mensen te leren kennen, en om overal orde op zaken te stellen. Daarbij betoonde hij een bijzondere barmhartig- heid voor de armen, en hij ontzegde zichzelf de noodzakelijkste dingen om hen te kunnen helpen. Zijn vurig geestelijk leven en persoonlijk gebed schonken kracht aan zijn prediking van Gods woord. Zo werkte hij veertig jaar onvermoeibaar tot aan zijn dood in 696, in de ouderdom van 91 jaar.

De heilige Gildard (Godard), bisschop van Rouen. Gedurende elf jaar heeft hij zijn diocees met grote toewijding bestuurd, en hij is gestorven rond 525.

De heilige Maximus (Maximinus), eerste bisschop van Aix. Er zijn geen vaststaande feiten over hem bekend. Volgens de legende was hij de door Christus genezen blindgeborene, maar hij leefde tegen het einde van de 2e eeuw. De vrome herinnering van het volk heeft weinig besef van chronologie, en de eerste bisschop van een belangrijke plaats, die als een apostel de streek tot Christus had gebracht, wordt daardoor vaak in verband gebracht met een persoon uit het leven van Christus, ook al maakt het tijdsverschil dit onmogelijk.

De heilige Medardus (Mard), bisschop van Noyon,een van de beroemdste franse bisschoppen in de 6e eeuw. Hij was geboren te Salency bij Valenciennes, tegen 457 in Noord-Frankrijk, uit een aanzienlijke, diep christelijke familie. Zijn vader was een Frank, zijn moeder een Gallo- Romeinse. Zo kon Medardus later het christendom vertolken voor twee verschillende culturen. De kleine Medardus had van kind af een bijzondere voorliefde voor de armen, en hij gaf hun zijn eigen kleren weg, en zelfs een van de paarden van zijn vader, toen hij een arme boer zag wiens paard juist gestorven was. Bij het schapen hoeden gaf hij zijn eigen eten aan anderen die met een lege maag genoegen moesten nemen. Hij kreeg een goede opvoeding en nadat hij een tijd schildknaap was geweest te Doornik aan het hof van koning Childeric I, werd , hij al spoedig onder de hoede van de bisschop geplaatst, en hij werd priester gewijd toen hij 33 jaar was. Zijn preken trokken de aandacht en bezaten een grote overtuigingskracht. Daarnaast besteedde hij veel tijd aan overweging en gebed, vergezeld van een asketische levenswijze. Zo werd hij meester van zichzelf en bewaarde onder alle, omstandigheden zijn kalmte en innerlijke rust.
ln 530 werd Medardus bisschop gewijd van de hoofdstad Vermand door de toen reeds zeer oude heilige Remigius, die 34 jaar tevoren koning Clovis had gedoopt. Zijn levenswijze bleef dezelfde, maar de kring van zijn werk breidde zich uit. Het waren harde tijden: het volk had veel te lijden van de invallen der Hunnen en Vandalen. Medardus wist steeds weer te troosten en te bemoedigen. Zo volkomen was zijn toewijding, dat God hem vaak op wonderbare wijze bijstond om te helpen waar dit volkomen onmogelijk scheen.
Hij kwam met kracht op voor de slachtoffers van onrechtvaardige verdrukking. ln de legende wordt dit op poëtische wijze onder woorden gebracht door allerlei verhalen over dieven die op wonderlijke wijze tot onmacht gebracht werden, tot Medardus hen kwam verlossen en de buit aan de eigenaars teruggaf. “Tijdens tegenspoed bleef hij zacht, geduldig en kalm; tijdens voorspoed deemoedig, toegankelijk en weldadig”, zegt de kroniek. Maar omdat Vermand vrijwel geheel door de Hunnen en Vandalen was verwoest, bracht hij de bisschopszetel over naar Noyon, dat betere versterkingen bezat. Vermand kwam er niet meer bovenop, er is nog slechts een abdij welke deze naam draagt. De rol van hoofdstad van deze provincie van Picardië is overgenomen door het niet ver van daar gelegen Saint Quentin.
Toen de bisschop van Doornik gestorven was, drongen volk en geestelijkheid er bij koning Clotarius I op aan dat Medardus ook hun bisschop zou worden, al was het tegen de canons dat een bisschop twee diocesen bestuurt. Er was echter niemand anders te vinden die geschikt was voor die plaats in zulke moeilijke omstandigheden, en Clotarius bracht dit in orde bij het kerkelijk bestuur, zodat Noyon en Doornik de volgende eeuwen een gemeenschappelijk bisdom werden. Er waren in deze omgeving nog veel heidense stammen en Medardus begon vol vuur een uitgebreide evangelisatie-arbeid, eerder aangevuurd dan ontmoedigd door grote moeilijkheden en levensgevaar. Zo slaagde hij erin de Vlamingen, die in die tijd als bijzonder barbaars bekend stonden, tot het christendom te brengen en te pacificeren.
Nu keerde Medardus naar Noyon terug, waar hij de sluier gaf aan koningin Radegondis, – die radeloos naar hem was gevlucht toen koning Clotarius haar broer had laten vermoorden -, en haar diakones wijdde, waarin de koning onwillig toestemde. Maar nu was hij ook aan het einde van zijn krachten en hij werd ziek. De koning kwam nog eens om zijn zegen te ontvangen en kort daarna stierf Medardus een zalige dood in 560, door heel Frankrijk betreurd, want hij was niet alleen de beroemdste maar ook de meest geliefde franse bisschop van zijn tijd. Hij was in alle opzichten een liefhebbende vader geweest, niet alleen voor zijn gelovigen, maar voor ieder die in nood tot hem was gekomen. Zijn lichaam werd in plechtige processie overgebracht naar Soissons, de toenmalige residentie. De heilige Gregorius van Tours schrijft dat Medardus’ jaarfeest steeds met bijzondere luister werd gevierd.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Theofanes, door de Turken op een gloeiend rooster verbrand in 1599; Kalliopa, op zeer wrede wijze ter dood gebracht, 2e eeuw; en Nikander en Markos.

Eveneens op deze dag de heilige Eustadiola, abdis te Bourges‚ 7e eeuw; Heracles, bisschop van Sens, 6e eeuw; de belijder Sallustianus op Sardinië; Severinus‚ bisschop van Septempeda‚ gestorven te Piceno; de kluizenares Maria, 6e/7e eeuw; Theofilos van Loega en Omoetsj‚ afkomstig van Walaäm; en de belijder Victorinus.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.