De heilige Xenia met haar beide dienstmeisjes. Zij heette eigenlijk Eusebia en was de enige dochter van een van de voornaamste senatoren van Rome. Toen haar ouders haar wilden uithuwelijken, vertrok zij heimelijk met twee van de dienstmeisjes die christen-waren, naar Alexandrië. Zij spraken met elkander af haar Xenia (vreemdelinge) te noemen om zo haar spoor uit te wissen. Vanuit de stad trokken zij verder naar het eiland Ko van Egypte. Daar vonden ze de monnik Paulos als geestelijke vader, die hen meenam naar het Andreas-klooster. Zij kocht grond en bouwde er een vrouwenklooster, toegewijd aan de heilige Stefanos. Toen vader Paulos gewijd was tot bisschop van Mylissa, wijdde hij op zijn beurt Xenia tot diakones. In grote nederigheid en met veel vuur leidde zij daar een engelachtig leven, terwijl zij zichzelf als de geringste der zusters beschouwde. Nooit had zij iemand iets over haar afkomst laten weten; pas na haar dood, in 470, kwam de waarheid over haar bewonderenswaardig leven aan het licht.

De heilige Xenia van St.-Petersburg. Xenia was gehuwd met een briljante kolonel van het Russische leger, Andrei Theodorowitsj Petrov, en leidde met hem het op plezier gerichte mondaine leven van de aristocratie in Sint Petersburg. Haar leven veranderde eensklaps, toen zij op 26-jarige leeftijd plots haar man verloor en de vergankelijkheid van dit aardse leven ervoer. Zij schonk al haar bezittingen weg aan de armen en kleedde zich in het uniform van haar overleden man. Ze liet zich ook met zijn naam aanspreken: zij was immers ook haar leven bij zijn dood verloren. Toen zijn uniform door het harde leven op straat versleten raakte, bleef Xenia zich kleden in lompen van groene en rode kleuren. Blootsvoets zwierf zij door de straten van het armenkwartier, ook in de winter, en weigerde elk onderdak. Zij hielp waar ze kon en als ze van een voorbijganger een aalmoes ontving, haastte zij zich om deze met een arme te delen. Af en toe at ze, meestal ’s avonds, bij een vroegere kennis en bracht de nacht door in een open veld buiten de stad, waar ze tot zonsopgang in gebed neerknielde.
Opmerkzame gelovigen kwamen langzamerhand tot het inzicht dat Xenia een waarachtige heilige was. Haar schijnbaar zinloos gebeuzel droeg vaak een profetische boodschap. Haar bezoek was voor menige winkel of koetsier een zegen en de zieke kinderen die zij omhelsde of kuste, kregen spoedig daarna weer hun gezondheid. Hierdoor veranderde het medelijden bij de inwoners van de stad in verering.
Na 45 jaar onmenselijk zware arbeid ontsliep Xenia op 71-jarige leeftijd. Vanaf haar dood was haar graf en bedevaartsoord en tot op de dag van vandaag gebeuren er genezingen, wonderen, voorspellingen en verschijningen. Boven haar graf werd een kerkje gebouwd, dat in 1988 geheel werd gerestaureerd. Op haar graf staat nog het oorspronkelijke inschrift te lezen: “In de Naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Hier rust het lichaam van de dienaresse Gods Xenia Grigorievna, echtgenote van de keizerlijke koorzanger Kolonel Andrei Theodorowitsj Petrov. Zij werd weduwe op de leeftijd van 26 jaar, was een pelgrim gedurende 45 jaar en ze leefde in totaal 71 jaar. Zij stond bekend onder de naam ‘Andrei Theodorowitsj’. Laat ieder die mij gekend heeft, bidden voor mijn ziel, opdat uw eigen ziel moge worden gered. Amen.”
Op deze dag van haar heiligverklaring (in 1988) wordt haar gedachtenis gevierd.

De heilige Babylas was geboren in een welgestelde familie van Antiochië in Syrië de dood van zijn ouders verdeelde hij heel zijn bezit onder de armen; met zijn leerlingen Timotheos en Agapios vestigde hij zich in een berggrot. Nadat hij priester was gewijd en het daarom als een plicht beschouwde het geloof te verkondigen, wilden zij zich in Rome vestigen. Maar toen daar de vervolging opvlamde, trokken zij naar het binnenland, volgens het voorschrift van Christus. Maar ook daar werden zij te zeer lastig gevallen om hun christendom. Zij weken daarom uit naar Sicilië, maar nadat daar meerdere heidenen door hun voorbeeld tot het geloof waren gekomen, werden zij gevangen genomen en heftig gepijnigd, om de anderen af te schrikken. Zij doorstonden moedig de martelingen en werden tenslotte gedood tegen het einde van de derde eeuw.

De heilige Makedonios van Syrië was vijfentwintig jaar lang voortdurend op pelgrimstocht. Tenslotte kwam hij in zijn land terug en vestigde zich in een diepe, verlaten steengroeve, waar de zon niet in doordrong. Daar bracht hij de laatste jaren van zijn leven door, onder de blote hemel, in onophoudelijk gebed. Zijn voedsel bestond uit geweekte gerst; pas toen hij dit door tandenloosheid niet meer kon verwerken, at hij wat brood. Hij stierf, zeventig jaar oud, in 420.

De heilige Paulos, Pausirios en Theodotion, drie broers, leefden tijdens Diokletiaan en Maximiaan. Paulos en Pausirios waren monniken, Theodotion, de jongste, leefde in de bergen bij de rovers. Toen deze hoorde dat zijn broers om het geloof gevangen waren, kwam hij naar Sicilië om hen zo mogelijk te bezoeken en uit de verte van hun dood getuige te zijn. Maar naarmate hij er meer over nadacht, begon hij zichzelf een lafaard te vinden, en door Gods genade vond hij de kracht om naar de stadhouder te gaan en openlijk zijn geloof te belijden. Toen werd hij op staande voet gevangen genomen en het hevigst van hen allen gemarteld. Zo hebben zij gezamenlijk hun lijden volbracht, in de derde eeuw.

De heilige Filo, bisschop van Kalpasi (Cyprus), leefde in de vijfde eeuw. Hij was vanuit Rome door de zuster van paus Honorius naar Cyprus gezonden om de beroemde bisschop Epifanios te vragen haar te komen bezoeken, in de hoop dat hij haar genezen zou van haar ziekte. Epifanios wijdde Filo tot bisschop om zijn plaatsvervanger te zijn gedurende zijn afwezigheid. Filo bleef tot zijn dood bisschop van Kalpasi; wij bezitten van hem commentaren op de Pentateuch en het Hooglied.

De heilige Johannes van Kazan was een van de door de Tartaren gevangen genomen Russen die als slaaf moesten dienen in het gevolg van de Khan. Zijn meester wilde dat hij tot de islam zou overgaan, maar toen Johannes dat weigerde, werd hij met het zwaard gemarteld en ter dood gebracht in 1529.

De heilige Dionysios van de Olympos trok na de dood van zijn straatarme ouders vanuit Thessalië naar de Meteoren, waar hij monnik werd. Om een nog ascetischer leven te kunnen leiden, ging hij vandaar naar de Athos, waar hij in een kleine gemeenschap leefde onder leiding van de starets Serafim. Daar ontving hij de monnikswijding onder de naam Dionysios. Om zijn heilig leven werd hij priester gewijd en toen vroeg hij zegen om naar een nog stillere plaats te mogen gaan. Op een moeilijk toegankelijke helling van de skite Karakallos bouwde hij zijn cel met een kerkje ter ere van de Heilige Drie-eenheid. Hij leefde er alleen, in voortdurend gebed onder waken en vasten. Zeven jaar leefde hij van slechts één maaltijd per dag, in hoofdzaak bestaande uit de daar groeiende kastanjes. Door zijn manier van optreden won hij het respect en de liefde van veel andere monniken. De broeders van het klooster Filotheou vroegen hem hun hegoemen te zijn, om een heilige tot overste te hebben. In de praktijk werd hun dit toch te moeilijk omdat Dionysios van hen eiste de regel strikt te onderhouden, terwijl de vele Bulgaarse broeders die daar leefden liever de Slavische dan de Griekse gebruiken wilden volgen.
Toen Dionysios bemerkte dat hij niet meer uit liefde gehoorzaamd werd, trok hij weg naar Griekenland en vestigde zich tenslotte op de Olymposberg. Ook daar kwamen broeders naar hem toe, zodat er op den duur een klooster ontstond. Dat wekte de achterdocht van de Turkse overheersers, zodat Dionysios de wijk nam naar de berg Zagora, waar onder zijn leiding eveneens een klooster ontstond. ln de streek van de Olympos begon toen een periode van hardnekkige droogte, zodat niet alleen het land tot armoede verviel maar ook de belastingen voor de Turkse overheid met geen mogelijkheid opgebracht konden worden. Daarom werd Dionysios teruggeroepen en hij kreeg zelfs alle benodigde toestemmingen om te bouwen. Verder verbleef hij beurtelings in zijn beide kloosters, maar op het einde van zijn leven trok hij zich terug in de grot waar hij op de Olympos zijn monniksleven begonnen was. Daar is hij op hoge leeftijd gestorven in de 15e eeuw.

De heilige Seraflm, aartsbisschop van Fanar en Neochori, leidde een leven dat getuigde van zijn brandende liefde tot Christus. Hij verheugde zich met grote vreugde over zijn martelaarschap toen hij zag hoe de wonden aan handen en voeten en zijde hem lichamelijk deden gelijken op zijn geliefde Meester. Hij stierf in 1601.

De heilige Babylas was bisschop van Antiochië. Tijdens de vervolging van Decius werd hij meermalen hevig gefolterd en tenslotte zwaar geboeid in de gevangenis geworpen, zonder enige verzorging, totdat hij gestorven was.

De heilige Felicianus was bisschop van Foligno in Umbrië. Onder veel moeilijkheden en ontberingen heeft hij zijn ambt vervuld tot op zeer hoge leeftijd, en tenslotte is hij de marteldood gestorven onder Decius.

De heilige Zamas was de eerste bisschop van Bologna, en op wonderbare wijze heeft hij de stad tot Christus gebracht.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren: Exuperantius, bisschop van Cingoli; Suranus, een heilige abt in de tijd van de Longobarden; Gerasimos van Perm (1441); Arthemus, bisschop van Clermont, (396) en Bertrand, abt van St. Quentinxin de zevende eeuw.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.