De heilige Juliana en zij die met haar gestorven zijn. Juliana was als rijke erfdochter van kind af verloofd aan een eveneens aanzienlijke partner, maar tegen de tijd dat zij de huwbare leeftijd bereikte, had zij zich tot Christus bekeerd en om die reden wilde zij geen heiden huwen. De zaak werd voor het gerecht gebracht en haar verweer werd niet als rechtsgeldig erkend. Integendeel, nu zij er zich op beriep christen te zijn, werd op de wreedste manier door allerlei folteringen beproefd haar wilskracht te breken. Toen zij op geen enkele manier te intimideren bleek, werd zij tenslotte onthoofd, te Nikomedië, in 304, tijdens de vervolging van Maximiaan.
Vele mannen en vrouwen die de rechtszitting hadden bijgewoond, waren diep onder de indruk gekomen van haar woorden en haar standvastigheid, en spontaan verklaarden zij eveneens christen te willen zijn. Zij werden op staande voet eveneens onthoofd.

De heilige Themistokles was een herder te Myra in Lycië. Hij was een bekende figuur onder de christenen; daarom kwam een christen, die tijdens de vervolging van Decius uit de handen der soldaten ontsnapt was, bij hem om hulp. Themistokles, die de streek tot in bijzonderheden kende, verborg hem in een afgelegen grot en keerde terug naar zijn werk. De soldaten, die het spoor van de vluchteling waren gevolgd, kwamen bij hem en eisten dat hij de schuilplaats van de ander bekend maakte. Toen Themistokles dit weigerde, werd hij zelf gearresteerd, doch alle martelingen waren vergeefs: zij konden zijn verzet niet breken. Gedurende de steeds heviger folteringen is hij gestorven in 251.

De heilige Juliana, vorstin van Wjasma, werd met bijlslagen vermoord toen zij weigerde Georgi van Smolensk, de moordenaar van haar man, te huwen. Dit gebeurde te Smolensk in 1406.

De heilige Petros, metropoliet van Moskou, Wonderdoener van Rusland. Hij was geboren in 1260 en werd een vroegrijpe, ernstige jongen die reeds op twaalfjarige leeftijd het vaste voornemen had monnik te worden. Zodra het mogelijk was trad hij in het klooster, hij was toen 13 jaar. Met gretig enthousiasme las hij het beroemde boek van de heilige Johannes Klimakos: De Geestelijke Ladder, en hij spande zich in om die levensregel te volgen. Hij gehoorzaamde onvoorwaardelijk en zonder de minste aarzeling aan elk verzoek, en vrijwillig belastte hij zich met de onaangename karweitjes waaraan andere monniken poogden te ontsnappen.
Na enkele jaren vroeg hij zegen om te vertrekken naar het kleine klooster van de verheerlijking, waar meer waarde werd gehecht aan een contemplatief leven, en waar hij een groot deel van zijn tijd kon besteden aan het innerlijk gebed. Daar werd hij opgemerkt door Maximos, de heilige metropoliet van Kiev, en na in het gebed daartoe te zijn aangemoedigd, stelde deze aan de patriarch van Constantinopel voor Petros tot zijn opvolger te benoemen.
ln 1325 werd Petros gewijd tot metropoliet van Kiev, en als hoofd van de Russische Kerk; maar de zetel was reeds verplaatst naar Wladimir nadat Kiev door de Tartaren was verwoest. Een nationaal concilie bevestigde hem in zijn ambt maar er kwam oppositie van verschillende vorsten die hem te onafhankelijk vonden en meer invloed wilden hebben op het bestuur van de Kerk.
Door geduldig en zachtmoedig optreden wist Petros langzamerhand deze weerstand te overwinnen. Wel verzette hij zich energiek tegen islamitische propaganda. Hij trok door heel het rijk om door zijn prediking het wankelende geloof weer vast te doen staan. Ook in de praktische politiek wist hij een meer christelijke gezindheid ingang te doen vinden door de onderling strijdende vorsten met elkander te verzoenen, waarbij hij meermalen zijn eigen leven in de waagschaal stelde. Daarmee deed hij voorbereidend werk voor de Russische eenheid, noodzakelijk om zich te kunnen ontworstelen aan het Tartaarse juk. Ook voorzag Petros het toekomstig belang van het zo centraal gelegen, maar in zijn tijd nog onbeduidende Moskou, en verplaatste daarheen de metropolitane zetel. Ter bevestiging daarvan liet hij daar de beroemde Ontslapingskathedraal bouwen, later opgenomen in het Kreml.
De heilige Petros ontsliep tijdens het gebed, de 21e december van het jaar 1326. Zijn graf werd reeds spoedig een druk bezocht bedevaartsoord, waar vele wonderbare genezingen geschiedden, zodat aan zijn naam de titel werd toegevoegd: “Wonderdoener van Rusland”.

De heilige Prokopios van Wjatka, dwaas om Christus. Hij was een boerenzoon die reeds toen hij 20 jaar werd, deze zware ascese op zich nam, toen men hem tot een huwelijk wilde dwingen. Als kind van 12 jaar was hij eens door de bliksem getroffen en buiten zinnen geraakt. Daarna bleef hij gestoord: hij kon geen kleren aan zijn lichaam verdragen en scheurde die van zich af, vertrapte ze en liep naakt rond. Door het gebed van de heilige Tryfon van Wjatka was hij genezen, maar nu verviel hij moedwillig in zijn vroeger gedrag. Hij zwierf halfnaakt door de straten van Wjatka, sprak geen enkel woord doch maakte alleen gebaren. Alleen met zijn geestelijke vader onderhield hij zich op de normale wijze.
Elke dag maakte hij de ronde langs de verschillende kerken en bleef voor elk in stilte bidden. Kwajongens tuigden hem af, maar Prokopios aanvaardde alles dankbaar en bad voor zijn kwelgeesten. Nooit aanvaardde hij een onderdak, hij sliep waar de nacht hem overviel. Geschenken kleding droeg hij enige tijd, om de gever niet te kwetsen, maar daarna schonk hij die weg aan bedelaars. Werd hij bij een zieke geroepen dan stak hij vaak hun bed in brand, zodat de patient er uitsprong en dan genezen was. Voorzag hij dat ze zouden sterven, dan dekte hij hen toe onder hun laken. Ook andere, onverklaarbare gebaren, bleken later een voorspelling te zijn geweest. Hij had diep medelijden met de gevangenen, hij bracht hun het brood dat hij kreeg en kon hun soms een spoedige invrijheidsstelling beloven.
Op de dag van zijn sterven, 21 december 1627, ging hij na zijn gebeden over de rivier en waste zijn lichaam met sneeuw om zich van zijn gewone vuil te ontdoen. Toen keerde hij in de stad terug, bad met opgeheven handen, en in die houding is hij gestorven.
Op zijn icoon wordt hij afgebeeld met donkerblond kort krullend haar en een vrij lange baard. Hij is naakt, met een doek om het middel, en de handen opgeheven in gebed. (zie ook 8 oktober)

De heilige martelaar Anastasios II‚ bisschop van Antiochië, van 599 tot 609, toen hij gedood werd tijdens een joods oproer. Hij stond in correspondentie met paus Gregorius de Grote.

De heilige Juliana de rechtvaardige. Ook haar zoon was een heilige, die de ascese van dwaas zijn om Christus op zich genomen had: de heilige Nikolaas Kochanov. Zij is gestorven in 1384.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren de priester Glykerios te Nikomedië, tjdens de vervolging van Diokletiaan; en Johannes en Festus in Toskane.

Eveneens op deze dag de heilige Severinus, bisschop van Trier; en Païssy Velichkovsky (zie 15 november)

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.