De heilige Markos de Evangelist was één van de zeventig leerlingen die door Christus waren uitgezonden om Zijn prediking voor te bereiden, hoewel hij nog bijna een jongen was. Hij was een neef van de apostel Barnabas, de zoon van diens zuster Maria, in wier huis de christenen van Jeruzalem bijeen kwamen (Hand. 12:12), dicht in de buurt van Gethsemané. Daardoor hoorde hij het lawaai van de troep die Christus gevangen moest nemen, en met slechts een laken om zich heengeslagen trok hij er nieuwsgierig achteraan. Toen de soldaten hem vastgrepen en hij zich naakt losrukte, lieten dezen hem lachend lopen. Maar juist dit lachwekkende voorval bond hem voorgoed aan Christus: zo verhaalt hij ons zelf zijn vreemde wijze van roeping in zijn Evangelie.
Door Barnabas kwam hij ook in contact met de heilige Paulos, die hij vergezelde op zijn eerste missiereis. Markos vergezelde later de heilige Petros als tolk (deze noemt hem “zijn zoon”, 1 Petr. 5:13), vooral in Italië en Rome, waar hij ook zijn Evangelie schreef vóór het jaar 67, waarschijnlijk het eerste van de 4 Evangeliën. Zijn volgende zending was naar Egypte, waar hij zijn zetel vestigde in Alexandrië. Hij wist niet alleen grote menigten tot Christus te bekeren, maar velen werden tot zulk een vurige navolging van de Heer gebracht dat er reeds de eerste vormen van het monniksleven ontstonden.
Markos predikte niet alleen in Alexandrië en Oost-Egypte, maar trok ook westwaarts naar het veel barbaarsere Lybië, waar hij eveneens velen won voor het geloof en in een christelijke levenswijze sterkte. In de paastijd was hij terug in Alexandrië waar toen de grote voorjaarsfeesten van Serapis werden gevierd. De opgehitste menigte wilde de eer van hun afgod wreken en stortte zich op Markos. Deze werd aan de voeten zolang over het ruwe plaveisel gesleept tot hij de geest gaf, in het jaar 68. De relieken van zijn verbrande lichaam werden in de 9e eeuw overgebracht naar Venetië, waar een van de rijkste kerken ter wereld tot zijn eer werd ingericht.
Het Evangelie van de heilige Markos is geschreven voor de heidenen, in het Grieks, met zeer oude vertalingen in het Latijn. Het is het oudste geschiedboek over Jezus Christus en is daardoor van bijzonder belang voor de kerk en van historisch belang voor de mensheid. Hij schrijft beknopt, ongekunsteld, en met rake opmerkingsgave. Allerlei bijzonderheden in zijn Evangelie wijzen erop dat hij vooral de prediking van Petros heeft weergegeven. De Liturgie van de heilige Markos, die vroeger in Alexandrië werd gevierd, dateert uit de apostolische tijd en kan heel goed op zijn aanwijzingen tot stand zijn gekomen.
Er worden verschillende gronden aangevoerd waarom de leeuw het symbool vormt van Markos. Hij was vooral de prediker van het koningschap van Christus; zijn Evangelie begint met de zending van Johannes de Doper‚ “de stem van een roepende in de wildernis”, de verblijfplaats der leeuwen; deze roep zelf, als het “gebrul van een leeuw”, wat ook slaat op de bedreiging aan het slot van zijn Evangelie tegen hen die niet geloven; en tenslotte omdat Markos geldt als de “geschiedschrijver van de Opstanding”, welke in het middeleeuwse volksgeloof door een leeuw werd voorgesteld.

De heilige Makedonios, patriarch van Constantinopel. Hij was priester en schatbewaarder van de Grote kerk en werd in 496 tot patriarch gekozen. Omdat hij optrad tegen de ketterij van Eutyches (die de ware mensheid van Christus ontkende), werd hij onder keizer Anastasios afgezet en verbannen naar Chalcedon en vervolgens naar Euchaïta. Toen dit door de Hunnen bezet werd, vluchtte hij naar Gangra, waar hij in 518 gestorven is.

De heilige Silvester Obnorski was een leerling van de heilige Sergios van Radonesj. Hij werd door hem uitgezonden om een klooster te stichten aan de Obnora-rivier, waarvan hij de abt werd. Daar is hij ook gestorven in 1379.

De heilige Anianos, de opvolger van de heilige Markos op de zetel van Alexandrië, was een schoenmaker die de heilige apostel Markos in zijn huis had opgenomen toen deze in Alexandrië voet aan wal zette. Een vriendelijke legende verhaalt dat de riem van Markos’ sandaal gescheurd was en dat Anianos bij het repareren zijn hand met de els doorboorde, zodat hij het uitschreeuwde van de pijn. Markos genas de wond en won zo het hart van Anianos. Vol geestdrift aanvaardde deze de boodschap van het Evangelie, en een brandende liefde tot Christus maakte hem tot een ijveraar om ook aan zijn medeburgers die blijde boodschap te verkondigen. Hij werd dan ook spoedig de medewerker van de apostel en beheerde de bisschopszetel nog 19 jaar, tot aan zijn dood, 26 november van het jaar 86. Hij wordt echter herdacht samen met de heilige Markos.

De heilige Fiari (Phebadus), bisschop van Agen in Aquitanië (Zuid- Frankrijk), was een trouwe medestander van de heilige Hilarion van Poitiers in de strijd tegen het opdringende Arianisme. In 358 schreef hij een scherpe weerlegging van de ariaans getinte alternatieve geloofsbelijdenis, hoewel zelfs de beroemde Hosios zich had laten verleiden die te tekenen. Op het concilie van Rimini dat het volgend jaar gehouden werd, was hij het middelpunt van het verzet, samen met de heilige Servatius, de bisschop van Tongeren. Hij is heel oud geworden en leefde nog in 392, toen de heilige Hiëronymos zijn boek over de beroemdheden schreef. Hij zal dus tegen het jaar 400 gestorven zijn.

De heilige Ivo was een Perzische bisschop die als missionaris naar Engeland was gekomen, waar hij het geloof predikte in de 7e eeuw, ongeveer in dezelfde tijd als de heilige Augustinus. Op het eind van zijn leven trok hij zich terug voor een leven van gebed, nachtwaken en vasten. Zijn sterfjaar is onbekend. Op de 24e april van het jaar 1001 werd zijn graf geopend en zijn lichaam nog geheel ongeschonden teruggevonden. Op die plaats werd een benedictijner abdij gebouwd.

De heilige Maughold (Maccald of Macull), bisschop van Man. Hij was een roverhoofdman met een losbandige levenswijze, voortdurend uit op plundering en doodslag. Toen hun troep eens het pad van de heilige Patrick kruiste, wilden zij hem bespottelijk maken. Een van de bendeleden hield zich ziek en lag op de grond, bedekt met een mantel. Zij vroegen aan de heilige over hem te komen zingen om hem weer gezond te maken. Deze willigde het verzoek in. Hij trok de mantel van de zogenaamde zieke af, die gestorven bleek te zijn. Dit feit joeg de anderen grote angst aan en zij zagen nu in Patrick werkelijk een man Gods.
Maughold bekeerde zich en werd gedoopt en vroeg welke boete hij moest volbrengen voor zijn zondig verleden. De heilige beval hem zich aan de zee toe te vertrouwen in een wankel bootje, met niets anders bij zich dan het boetegewaad dat hij aanhad. Hij gehoorzaamde en dreef aan land op, het eiland, Man. Daar werd hij vriendelijk opgenomen door de bisschop die ook zijn geestelijke raadsman werd. Hij leidde zulk een boetvaardig leven dat hij in 498 tot bisschop gekozen werd. Een herinnering aan zijn bestuur is de verdeling van het eiland over 17 parochies. Hij is gestorven rond 518.

De heilige Erminus was geboren in het dorpje Erclie, nabij Laon. Daar werd hij priester gewijd en hij werd toen monnik in de abdij van Lobes, onder de heilige Ursmaris. Toen deze oud werd stelde hij Erminus als zijn plaatsvervanger aan. Hij werd ook bisschop gewijd met jurisdictie over het boerenland, waar hij het licht van het Evangelie bracht. Hij is gestorven in 737.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Stefanos, bisschop te Antiochië, in de Orontes verdronken ten tijde van keizer Zeno; Evodios met zijn broeder Hermogenes en Kallista; de diakens Filo en Agathopos te Antiochië, geroemd door de bisschop-martelaar Ignatios; Nike, door de marteling van Georgios bekeerd, en onthoofd; en 8 monniken, omgebracht met het zwaard.

Eveneens op deze dag de heilige Rusticus, bisschop van Lyon, 501; en Floribertus, bisschop-belijder.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.