Voorfeest van de Geboorte van de heilige Moeder Gods. In alle toonaarden klinkt onze verwondering over het grote heilsmysterie: dat God in de Maagd Maria werkelijk mens wordt en geheel en al God blijft.

De heilige Sozon was een jonge herder in Kilikië, die gegrepen was door de liefde tot God. Hij was in het veld bij zijn schaapskudde en dacht na over wat hij had horen vertellen over de christenen in de stad, waar mannen en vrouwen voor de rechter moesten verschijnen, en met welk een moed zij voor Christus getuigden. Hij viel toen in slaap en droomde dat de Heer bij hem stond en hem uitnodigde zijn Meester te volgen in de dood. Dit gebeurde in het jaar 304.
Met zijn herderstaf in de hand ging Sozon naar het naburige Pompeiopolis. Daar zag hij de open poort van een tempel. Hij ging naar binnen. De ruimte was leeg, wel stond er een gouden afgodsbeeld. Hij ging dit met zijn staf te lijf en wist er een hand af te breken. Die sloeg hij verder in kleine stukken, die hij uitdeelde aan de bedelaars op de markt Toen de heiligschennis werd ontdekt, ontstond er een groot tumult in de stad. De bedelaars die het goud ontvangen hadden, werden voor het gerecht gesleept en stonden zwaar onder verdenking. Toen Sozon dit hoorde, ging hij zich onbevreesd aangeven bij de rechter en vroeg dat de anderen vrijgelaten zouden worden omdat hij het was die deze misdaad bedreven had. De akte van het proces dat volgde, is bewaard gebleven.
“Hoe heet je?” “Mijn gewone naam is Tarasios, maar toen ik christen werd, kreeg ik de naam Sozon.” Waar kom je vandaan? Uit het dorp Midarze.
Wat kwam je hier doen? lk ben een herdersjongen en trek rond met mijn kudde.
Hoe kwam je op de gedachte deze brutaliteit te bedrijven? Ik wilde laten zien dat ik een christen ben en ik vond jullie goddeloos. Daarom sloeg ik de hand af van dat afgodsbeeld.
Houd op met die dwaasheid. Aanbid de goden, dan zullen we die brutaliteit over het hoofd zien. Wat voor god? Soms met die ene hand? lk zou me dood schamen om een god te aanbidden die zich niet eens tegen mijn staf kan beschermen. (tot de beulen): ontwricht zijn ledematen! Heer Jezus, help Uw dienaar!
Nog is er een gelegenheid: doe wat ik zeg, en je zult niet gemarteld worden.
Dwaas, begrijp je dan niet dat ik dit juist gedaan heb om te laten zien dat ik een christen ben? Ik ben niet bang voor je folteringen en ik veracht die smerige afgod.
Toen gaf de rechter bevel spijkers in de schoenen van Sozon te slaan en hem zo rond de arena te laten lopen. Het bloed spoot uit zijn doorboorde voeten zodat zijn benen rood kleurden. Toen hij langs de tribune van de rechter kwam wees Sozon op zijn voeten en riep: lk wed dat uw schoenen lang niet zo prachtig zijn als mijn rode laarzen!
De rechter antwoordde: “Ik moet zeggen, jongen, dat je het moedig draagt”.
“Ik voel niets”, zei de herdersjongen.
Stem je fluit toch beter; bij de goden, ik wil je sparen. Ik heb heel wat mooie liedjes voor mijn schapen gefloten, maar voor u fluit ik niet maar ik wil zingen voor God.
“Verbrand hem levend”, riep de woedende magistraat, “laat hem zijn vervloekte mond houden”.
Blijmoedig liep de martelaar naar de brandstapel. Het vuur werd aangestoken en verteerde hem. Tegen de avond stak een geweldig onweer op en een wolkbreuk dreef de wachtposten van het terrein om te schuilen. De christenen maakten daarvan in het donker gebruik om de verschroeide relieken van de martelaar te verzamelen.

De heilige Joannes, aartsbisschop van Novgorod, waar hij priester geweest was in de kerk van de heilige Blasios. Later was hij monnik geworden, en nadat hij tot bisschop gekozen was, werd hij vooral gekenmerkt door zijn vrijgevige weldadigheid, zijn zachtmoedigheid en vergevingsgezindheid. Hij bouwde kerken en kloosters, waar hij zich ook terugtrok op het einde van zijn leven. Daar is hij als monnik gestorven in 1439, maar zijn relieken werden bijgezet in de Sofia-kathedraal van Novgorod.

De heilige Eupsychios, zoon van de senator Dionysios, heeft geleden onder keizer Hadrianus, in de 2e eeuw, te Caesarea.Tijdens zijn eerste rechtszaak werd hij voorlopig in vrijheid gesteld. Hij maakte toen al zijn bezittingen te gelde, schonk het grootste deel aan de armen, en de rest aan hen die hem als christen hadden aangeklaagd. Hij werd opnieuw gevangen genomen en wreed verscheurd. Tenslotte werd hij met een zwaard doorstoken, zodat hij stierf.

De heilige Evodos en Onesiforos, apostelen uit de zeventig. Evodos was de eerste opvolger van de heilige Petros in Antiochië. Nadat hij 27 jaar bisschop was geweest, stierf hij daar onder Nero de marteldood in het jaar 66. Onesiforos was bisschop van Kolofon, bij Efese.

De heilige Lukas in de 10e eeuw, was de 3e hegoumen van het Verlosser-klooster bij Konstantinopel aan de Golf van Chii, en dat daarom “Het Diepe Water” werd genoemd. Heden wordt ook herdacht zijn voorganger, Petros de Vrome, afkomstig uit Kappadocië.

De heilige Clodoaldus (Cloud) was een van de drie zonen van koning Clodomir van Orléans. Nadat deze gevallen was in de strijd tegen de Bourgondiërs, werden zijn beide broertjes afgeslacht door hun ooms, die de erfenis in bezit wilden nemen. Clodoaldus was door enkele getrouwen bijtijds in veiligheid gebracht. Hij kreeg een afkeer van deze afschuwelijke levenswijze en schoor zichzelf tot monnik. In de Provence leefde hij in een kleine cel als kluizenaar. Later keerde hij naar Parijs terug, waar hij als monnik geen bedreiging meer vormde voor de troon. Hij bouwde daar zelfs een klooster, op de plaats van het latere Saint-Cloud. Hij werd priester gewijd op aandringen van het volk in 551, en gedurende verschillende jaren wijdde hij zich aan deze herderlijke taak. Maar op den duur trok hij zich toch weer in zijn klooster terug, waar hij stierf, nauwelijks 35 jaar oud, rond het jaar 560.

De heilige Prochoros (als monnik Tryfon), bisschop van Rostov. Toen hij eens aan het bidden was aan de oever van de Tolga, verscheen hem de heilige Moeder Gods, en hij stichtte daarom op die plek een klooster. Hij is gestorven in 1328.

De heilige Maidoc (Modoc, Aedh, Aldus, Edus, Mo-edoc, Maidocus, Madock, Madoes, Mogue, Hugh), bisschop van Ferns, werd geboren rond 588 in Ierland, uit het geslacht van de Ierse koningen. Hij was opgegroeid aan het hof, maar trad later in het klooster van de heilige David in Wales. Hij werd bisschop van Ferns in Ierland, maar keerde later naar Wales terug om afscheid te nemen van de heilige David voor diens dood. Verder leefde hij in Ierland, tot aan zijn dood in 632 (zie ook 31 janauari).

De heilige Alpinus, bisschop van Châlons-sur-Marne, werd als jonge edelman toevertrouwd aan de heilige Lupus, de bisschop van Troyes. Hij werd zijn kundige medewerker en door zijn gedrag bewees hij ook deel te hebben aan de heiligheid van zijn geestelijke vader. Zowel de geestelijken als de burgerij van Châlons kozen hem daarom tot bisschop toen de vorige bisschop gestorven was. Alpinus wilde de vlucht nemen, maar de heilige Lupus overtuigde hem ervan dat hij deze opdracht uit de hand van moest aanvaarden. Hij bestuurde zijn diocees met volstrekte toewijding onder uiterst moeilijke omstandigheden. Door zijn gebeden wist hij te verkrijgen dat de barbaren, onder aanvoering van de vrijwel onoverwinnelijke Attilla, de stad niet aanvielen. Alpinus is kort daarna gestorven, rond het jaar 450.

De heilige Euvertes (Evurtius), bisschop van Orléans, die leefde tijdens de regering van Konstantijn de Grote. Hij genoot grote verering in de Middeleeuwen, niet slechts in Frankrijk maar ook in Engeland.

De heilige Regina, maagd en martelares te Alix in Bourgondië. De tijd is onbekend. Volgens de legende stierf haar moeder bij haar geboorte, en werd zij grootgebracht door een christelijke voedster. Toen haar vader vernam dat zijn kind gedoopt was, weigerde hij haar in huis te nemen, zodat zij bij haar voedster bleef en door schapen hoeden in haar onderhoud voorzag. De prefect die langs kwam, zag het knappe jonge meisje en liet haar naar zijn huis brengen. Toen zij weigerde zich aan hem te geven, liet hij haar aan de muur vastketenen en dood folteren, in 251. Deze boeien worden nog bewaard in Alix-Sainte, en jaarlijks in processie rondgedragen.

De heilige Anastasios was een voller uit Aquilea, die zich gevestigd had in Salona, een stad in Dalmatië. Hij voelde zich geroepen tot het martelaarschap om Christus aan de mensen bekend te maken, en hij schilderde daarom een groot kruis op zijn huis, terwijl hij ook zichzelf ostentatief bekruisigde. Hij werd gearresteerd en veroordeeld om met een steen om de hals in zee verdronken te worden, in 304. Asklepia, een christin uit Salona, loofde een beloning uit voor zijn lichaam. Het lichaam werd gevonden en door haar eervol begraven. Toen het weer vrede was, werd een kerk over zijn graf gebouwd.

De heilige hiëromartelaar Makarios, archimandriet van Kanjev, nadat hij in Ovroetsj 16 jaar hegoumen was geweest. Toen daar de toestand door de druk van de Poolse overheersers te zwaar geworden was, ging hij naar Kanjev in het district Kiev, waar hij in 1678 door de Tataren werd gedood.

De heilige Madelberta, abdis van Maubeuge, stamde uit een familie van heiligen. Als klein kind kwam zij reeds in het klooster van haar tante, de heilige Aldegonda. Zijzelf is gestorven als abdis van Maubeuge, in 705.

De heilige Serapion van Pskov, afkomstig uit Jurjev, beheerste zowel het Fins als het Lettisch. Als medewerker van de heilige Eufrosynos vond hij in het grensgebied van Pskov een vruchtbaar arbeidsveld voor de verbreiding der orthodoxie onder de heidense bewoners. Hij is gestorven op 90-jarige leeftijd, in 1480.

De heilige Joannes, een waardigheidsbekleder in Nikomedië, scheurde het vervolgingsedikt van Diokletiaan van de stadsmuur. Hij werd meteen opgepakt en na zware martelingen, die zijn blijmoedigheid niet konden verbreken. Ter dood veroordeeld, in het jaar 303.

Ook nog op deze dag de heilige martelaren Eutyches uit Caesarea in Kappadocië, die onthoofd werd onder keizer Hadrianus; en de diaken Nemorius en zijn mede-martelaren, gedood tijdens de inval van de Hunnen-koning Atilla te Troyes in Bourgondië, in 451.

Eveneens op deze dag de heilige Alkmund en Gilbert, bisschoppen van Hexham van 767-780 en van 780-789; bisschop Augustalis in Frankrijk; Pamphilus, bisschop van Capua; en Viventius (Vivin), bisschop van Reims, 4e eeuw.

Door de gebeden van deze en al Uw heiligen, Heer Jezus Christus onze God, ontferm U over ons en red ons. Amen.

teksten samengesteld door archimandriet Adriaan – eeuwige gedachtenis !
illustraties door matj. Johanna – eeuwige gedachtenis !
overgenomen met toestemming van het klooster St. Jan de Voorloper in Den Haag.